بررسی نقش تحریک در مسئولیت کیفری و جنائی در حقوق کیفری ایران و مصر

قانون مجازات اسلامی جدید، برای تحقق معاونت در جرم، وحدت قصد و تقدم زمانی بین رفتار معاون و مرتکب جرم شرط است؛ یعنی فرد باید دارای علم و قصد باشد و عالم باشد که در ارتکاب جرم توسط دیگری معاونت می کند همچنین باید بداند بین فعل او و نتیجه فعل مجرمانه، رابطه سببیت وجود دارد و معاون برای این فعل مجرمانه اراده کند. دو نظام کیفری ایران و مصر در اصل پذیرش تحریک بزه دیده به عنوان عاملی برای رفع یا کاهش مسئولیت کیفری رویکرد واحدی را اتخاذ ننموده اند. بر خلاف حقوق ایران تحریک بزه دیده در مصر به عنوان یک دفاع خاص در قتل عمد شناخته شده و اثبات آن موجب کاهش مسئولیت مرتکب از قتل عمد به قتل غیر عمد ارادی می گردد. معافیت یا کاهش مجازات در قتل در فراش، قذف غیر ارتجالی، دفاع مشروع افراطی و پیش بینی تحریک بزه دیده به عنوان کیفیات مخففه قضایی را می توان به عنوان نمونه هایی از تاثیر تحریک بزه دیده در مسئولیت کیفری در حقوق ایران مورد مداقه قرار داد. روی هم رفته رویکرد نظام کیفری مصر در قبال تحریک به جرم انطباق بیشتری با حمایت از نظم عمومی دارد.

کلیدواژه ها:

تحریک ، جرم ، معاونت ، مسئولیت کیفری ، ایران ، مصر.