تعیین و تبیین راهبردهای توسعه روستایی در قلمرو کوچندگان(مورد مطالعه: شهرستان خلخال)

مقدمه: در حال حاضر، روستاهای کشور ایران با توجه به ویژگی­ها و استعدادهایشان از نارسایی­هایی برخورداند که معلول فقدان شناسایی نقاط قوت و فرصت­های موجود در سطح محلی می­باشند، در این راستا، شهرستان خلخال نیز با داشتن درصد بالای روستانشینی و با توجه به پتانسیل­های لازم را برای یک زندگی مطلوب روستایی با چالش­های زیادی در ابعاد (اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، محیطی، کالبدی و نهادی-مدیریتی) مواجه است، که تاکنون برای آنها تدابیری اندیشیده نشده است.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، تعیین و تبیین راهبردهای توسعه روستایی در قلمرو کوچ­نشینان شهرستان خلخال می­باشد.روش ­شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی محسوب می­باشد، و از لحاظ روش جز روش­های کیفی و کمی می­باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل دو بخش است، بخش اول کلیه سکونتگاه­های روستایی در شهرستان خلخال می باشد. با توجه به ماهیت طرح و به منظور شناخت کامل، تمام شماری صورت گرفته است. بخش دوم: افراد متخصص در گروه (اساتید دانشگاه، متخصصان در حوزه توسعه روستایی)،  افراد مطلع و آگاه (اعضای شورای روستاها و دهیاران) می­باشند، که بر اساس نمونه­گیری هدفمند تعداد ۳۰ نفر به عنوان جامعه نمونه در این بخش تعیین شدند.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش در قلمرو کوچ­نشینان شهرستان خلخال مورد بررسی قرار گرفته است.یافته­ ها و بحث: در مجموع ۵۰ نقطه قوت در روستاهای خلخال شناسایی شده است. در میان نقاط قوت عوامل اقتصادی و کالبدی-فضایی با ۳۰ درصد تاثیر، موثرترین نقاط قوت و عامل نهادی-مدیریتی با ۴ درصد کم اثرترین بوده است. همچنین تعداد ۵۳ نقطه فرصت در سکونتگاه­های روستایی این شهرستان شناسایی شد، در میان نقاط فرصت، عامل اجتماعی-فرهنگی با ۱۹/۳۰ درصد موثرترین و عامل نهادی-مدیریتی با ۰ درصد، کم اثرترین بوده است. در نهایت نتایج نشان داد، از بین راهبردهای مطرح شده، توسعه کسب و کار های کوچک برای زنان روستایی با توجه به امکانات و توان روستاها بیشترین میزان اهمیت را در توسعه روستایی خلخال به خود اختصاص داده است.نتایج: بدون عنایت کافی به بررسی عرصه­های روستایی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی، کالبدی و نهادی-مدیریتی، آنچه اتفاق افتد، نه به نفع مراکز روستایی و نه یاور کانون قلمرو کوچ­نشینان خلخال خواهد بود.

کلیدواژه ها:

نقاط قوت ، راهبرد ، توسعه روستایی ، قلمرو کوچ نشینان ، شهرستان خلخال