نظریه باری مشاهدات۱ در بوته نقد

دیدگاهی که می گوید مشاهدات فاعل شناسا، وابسته به شبکه بینشی معرفتی وی، انعطاف پذیر بوده و از آموزش ها، تربیت ها و انتظارات او متاثر است دیرزمانی است که جایگاه ویژه ای را در مباحث فلسفه علم به خود اختصاص داده است. در برابر این دیدگاه، اعتقاد به وجود لایه ای نفوذ ناپذیر از مشاهدات مطرح است که از صلبیت و خلوص برخوردار بوده، ساختار تربیتی و معرفتی مشاهده گر تاثیری در آن ندارد. در این مقاله تلاش خواهیم کرد تا بر اساس نظریات دو تن از فلاسفه علم معاصر، چرچلند و فودور، که به ترتیب از شاخص ترین مدافعان دیدگاه های مذکورند، نظریه باری مشاهدات را مورد ارزیابی قرار دهیم و درنهایت، دیدگاهی آشتی جویانه مبتنی بر ادراک تشکیکی لایه ای ارائه کنیم؛ دیدگاهی که ضمن قبول صلبیت در مرتبه حس، به ادراکی فربه پذیر و انعطافی پس از حس و پیوسته با آن قائل است و نیازی نمی بیند که اختلاف در گزارشات و قضاوت های مشاهدتی را با انعطاف پذیری حواس فاعل شناسا توجیه کند.

کلیدواژه ها:

نظریه باری مشاهدات ، ادراک حسی ، قضاوت مشاهدتی ، انعطاف پذیری ادراک ، ادراک تشکیکی ، چرچلند ، فودور