سیر تاریخی مقاصد الشریعه و دستاوردهای تفسیری آن با تاکید بر دیدگاه ابن عاشور

تفسیر مقاصدی، تفسیری است که به بیان مقاصد قرآن که احکام به خاطر آنها تشریع شده و نیز کشف معانی الفاظ به معنای توسعه در دلالت ها با مراعات سایر قواعد تفسیر می پردازد. پس از پیامبر اکرم و برخی صحابه کرام ایشان، افرادی نظیر ترمذی، ابوبکر قفال و شیخ صدوق از کسانی بودند که به موضوع مقاصد شریعت اهتمام ورزیدند و این اندیشه پس از این افراد فراز و فرودهایی را طی کرد. در دوران معاصر نیز ابن عاشور از زمره مفسرانی است که به این مهم در تفسیر قرآنی خویش توجه وافری نمود. ابن عاشور در پی نوعی تجدید حیات علمی، نوزایش دینی و رهاسازی امت از جمود بر مبنای روشهای پذیرفته شده دینی و عقلی و از طریق اصلاح باورها، اندیشه و عمل در عین احترام به دست آوردهای قابل قبول پیشینیان، دست به نگارش این تفسیر زد. این مقاله با روشی توصیفی – تحلیلی، به بررسی سیر تاریخی مقاصد شریعت و به دنبال کشف برخی از دستاوردهای مهم تفسیری اندیشه مقاصد با تاکید بر نگاه ابن عاشور رفت و دریافت که اعتقاد راسخ وی در به کارگیری دانش مقاصد شریعت، منجر به ایجاد پیوند بین مقاصد و آیات الهی قرآن کریم گردید و در نهایت پس از حدود چهار دهه تلاش، تفسیری از کتاب الهی رقم خورد که بتواند این همگرایی را نشان دهد و دستاوردهای قابل ملاحظه ای را بر دانش تفسیر بیفزاید.

کلیدواژه ها:

مقاصد الشریعه ، تفسیر ، ابن عاشور ، تفسیر « ، التحریر والتنویر»