مدل سازی فضایی جزایر حرارتی باتوجه به تاثیر عوامل محیطی(مطالعه موردی: شهر تهران)

شهر تهران در دهه های اخیر با افزایش جمعیت و انواع فعالیت ها و زیرساخت های مرتبط با آن، تغییرات وسیعی در سطوح مختلف خود تجربه کرده است که این فعالیت های انسانی و تغییرات در استفاده از زمین در مقیاس شهری منجر به افزایش دما و شکل گیری جزایر حرارتی شهری شده است. این مساله به یکی از چالش های جدی تبدیل شده و ذهن جامعه علمی را به خود مشغول کرده است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف این تحقیق مدل سازی جزایر حرارتی باتوجه به عوامل محیطی شهر تهران در نظر گرفته شد. تحقیق صورت گرفته مبتنی بر شیوه کمی، توصیفی - تحلیلی می باشد. ابتدا تصاویر ماهواره ای لندست ۵ و ۸ برای محاسبه دمای سطح زمین به وسیله سنجنده های TM، OLI، TIRS از پایگاه علوم زمین ایالات متحده امریکا، مربوط به فصل تابستان سال ۲۰۱۰ و ۲۰۲۱ اخذ شد، شناسایی خوشه های پرخطر و کم خطر جزیره حرارتی شهری از آزمون موران جهانی (خود همبستگی فضایی موران) و موران محلی (تحلیل هات اسپات و کولد اسپات) انجام شد. پس از اطمینان از خوشه ای بودن الگوی توزیع فضایی جزیره حرارتی شهری، خوشه های پرخطر و کم خطر جزیره حرارتی شهری شناسایی شد. باتوجه به الگوی توزیع فضایی خوشه های پرخطر و کم خطر، عوامل احتمالی تاثیرگذار بر آن مانند ارتفاع، شیب، جهت، تابش خورشید و تراکم معابر و... مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. در مدل حداقل مربعات معمولی(OLS)، سه متغیر مستقل ارتفاع، پوشش گیاهی و تراکم ساخت وساز، بیشترین تاثیر را در مدل داشتند. با درنظرگرفتن خروجی محاسبه شده متغیرهای تاثیر گذار بر LST، و با استفاده از رگرسیون GWR پیش بینی جزیره حرارتی شهر تهران برای سال ۲۰۳۱ مدل سازی شد. در نهایت پیشنهادهایی جهت کاهش اثرات جزیره حرارتی شهر تهران ارائه گردید.

کلیدواژه ها:

آمار فضایی ، تهران ، جزیره حرارتی شهری ، سنجش ازدور ، GIS.