واکاوی مفهوم حق مالکیت و تحول خصایص آن در فقه و حقوق

حق مالکیت به عنوان اساسی ترین کامل ترین حق عینی انسانها بوده که از زمان خلقت انسان به وجود آمده است. مالکیت یک رابطه ی اعتباری بین اشخاص و اشیاء است که در قانون اساسی در اصول ۲۲ و ۴۷ (احترام به حق مالکیت) و در شرع به موجب قاعده احترام، آیه « اکل مال بالباطل» و حدیث حرمت مال مسلمانان همچون حرمت خون آنها مورد توجه و احترام قرار گرفته شده به طوری که شخص می تواند به موجب این حق، در شی مورد تملک خود به عنوان مالک هرگونه تصرفی را در محدوده قانون و شرع انجام دهد و از سوی دیگر برای افراد جامعه یک تکلیف هنجاری را به این معنا که به دامنه ی مالکیت شخص مالک احترام گذارند ایجاد می کند. بنابراین مالکیت از جمله مفاهیمی است که با تمامی افراد جامعه سروکار داشته و شناخت مفهومی دقیق از آن می تواند با توجه به آثاری که در جامعه دارد از اهمیت بسیاری برخورد باشد. بین علما در مفهوم مالکیت اتفاق نظر وجود ندارد، عده ای این مفهوم را یک مفهوم مستقل نمی دانند بلکه باید یک موصوفی به عنوان محل خارجی برای آن وجود داشته باشد و عده ای دیگر برای این مفهوم وجود مستقل اعتباری قائلند. بنابراین مسائلی همچون دامنه ی مالکیت، اوصاف و ویژگی های مالکیت نیز تحت تاثیر این مفهوم قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه ها:

حق مالکیت ، حق عینی ، خصایص مالکیت ، مفهوم مالکیت ، مالکیت موقت