بررسی فرآیندهای واژه سازی در معادل یابی واژگان علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی انگلیسی فارسی

فعالیت اصلی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با پیشرفت و توسعه کشور در زمینه­های علمی همراه شده و بر این مبنا گروه­های واژه­گزینی به واژه­های علمی و تخصصی پرداخته­اند. طبق مصوبه سیصد و سی و یکم شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی، معادل­یابی عبارت است از برگزیدن یک واژه یا عبارت یا صورت اختصاری در مقابل لفظ بیگانه. در این مقاله، به واژه­های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی براساس رویکردهای صرفی و زبانشناختی و به منظور ارائه راهکارهای بهینه، جهت واژه­گزینی و واژه­سازی اصطلاحات پرداخته­ایم. این مقاله، از نظر هدف، از نوع پژوهش­های نظری است. روش تحقیق این مقاله به­صورت تحلیل محتوا می­باشد. اطلاعات و مواد اولیه آن به روش اسنادی و سندکاوی کتابخانه­ای از کتب و منابع مرتبط گردآوری شده است که شامل کلیه واژه­های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی دفتر اول تا سیزدهم (۱۳۹۵-۱۳۷۶) می­شود. در این پژوهش، از شیوه تجزیه و تحلیل کیفی استفاده­ شده ­است. نتایج برگرفته از این پژوهش نشان می­دهد فرهنگستان از تمام امکانات بالقوه و بالفعل واژه­سازی در زبان فارسی بهره ­نبرده ­است و اینکه واژه­سازی بر اساس صرف اشتقاقی، بیش از همه چاره کمبود واژگانی فارسی می­باشد. بر اساس یافته­های تحقیق از ۴۲۸۰۰ واژه مصوب با حذف مشترکات، حدود ۱۸۸ واژه سرواژه، حدود ۷ واژه ادغام، حدود ۲۶۶۳ واژه­های قرضی، حدود ۴۷ واژه مضاعف­سازی و حدود ۶۷۰۰ واژه از راه­های اصلی واژه­سازی و بقیه ترجمه قرضی هستند و فرهنگستان زبان و ادب فارسی از قیاس و نوآوری برای ساخت واژگان استفاده نکرده است.

کلیدواژه ها:

زبان علم ، واژه سازی ، صرف ، واژه های مصوب ، فرهنگستان زبان و ادب فارسی