تاثیرگذارترین شاخص های نظام های رتبه بندی دانشگاه ها بر رتبه دانشگاه های ایران

هدف پژوهش حاضر شناخت فضای مشترک حاکم بر نظام­های رتبه­بندی دانشگاه­ها و ارائه تصویری قابل قبول از شاخص­های به کاررفته در آن هاست. شاخص­های به­کارگرفته­شده در نظام­های رتبه­بندی دانشگاه­ها و وزن شاخص­ها با مراجعه به تارنمای رسمی آن ها استخراج و وزن نسبی نظام­های رتبه­بندی مختلف نیز از طریق نظرسنجی از صاحب نظران به دست آمد. اهمیت هر شاخص از حاصل ضرب وزن شاخص در وزن نظام رتبه بندی مربوطه محاسبه شد. شاخص­ها به کمک کلید واژه­هایی دسته­بندی شدند. میزان تعیین­کنندگی شاخص­های هر دسته بر اساس سهم اهمیت شاخص­های آن دسته از جمع کل اهمیت تمامی شاخص­ها برآورد شد. بیشترین تعیین­کنندگی شاخص­ها مربوط به شاخص­های ناظر بر پژوهش و در میان آن ها نیز به شاخص­های گروه «برون­داد-استناد» مربوط می­شود. همچنین، تاثیرگذاری شاخص­های ناظر بر کیفیت استنادی بروندادها بیش از سه برابر شاخص­های ناظر بر کمیت بروندادها است. استفاده آگاهانه، هدفمند و هوشمندانه از نظام­های رتبه­بندی دانشگاه­ها می­تواند برای ذینفعان مختلف آموزش عالی (سیاست­گذاران، دانشگاه­ها و دانشجویان) فوایدی به همراه داشته باشد. در مقابل، تلاش برای هم­راستا کردن فعالیت های دانشگاهی با تاثیرگذارترین شاخص­های مربوطه احتمالا به غفلت بیش از پیش از رسالت­های اصلی دانشگاه (به ویژه آموزش) و تشدید روند رشد کاریکاتوری و ناپایدار بروندادهای بی­کیفیت منجر خواهد شد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی آموزش عالی ، سیاستگذاری علم و فناوری ، نظامهای رتبهبندی دانشگاهها