تاثیر گزاره های اخلاقی نهج البلاغه بر ادب فارسی

هدف مقاله ی حاضر این است که تاثیر گزاره های اخلاقی نهج البلاغه را بر متون ادب فارسی در چهار اثر مربوط به قرن سوم تا هفتم قمری، یعنی قابوسنامه، کیمیای سعادت، کلیله و دمنه و گلستان سعدی، ارزیابی کند. از آن جا که ادیبان و سخنوران از همان ادوار نخستین ادب فارسی به قرآن و حدیث توجه فراوانی داشته و آثار خود را به این دو منبع معرفت الهی آراسته اند و جهت حرمت بخشی به آثار خود و جاویدان ساختن آن به دامن قرآن و حدیث آویخته اند، لذا ابتدا به شروع و روند این تاثیرگذاری اشاره شده و سپس نمونه هایی در چهار اثر نامبرده ارایه شده است. بیشتر سخنوران در کنار قرآن به کلام حضرت علی نیز توجه داشته و آثار خود را با زیور لفظی و معنوی سخن او مزین ساخته اند. افزون براین، این تاثیرپذیری فراتر از تاثیر مفهومی است، و گاه در شکل ترجمه، مضمون برداری، اقتباس و نظیر آن نیز مشهود است.

کلیدواژه ها:

نهج البلاغه ، ادبیات تطبیقی ، اخلاق ، ادب فارسی ، قابوسنامه ، کیمیای سعادت ، کلیله و دمنه ، گلستان سعدی