بررسی غلظت فلزات سنگین روی، سرب، کروم و کادمیوم در آب و رسوب خلیج گرگان و مصب رودخانه گرگانرود

مقدمه: فلزات سنگین شامل دو دسته عناصر ضروری و غیر ضروری هستند که در بوم سم شناسی قابل توجه هستند. این عناصر پایداری بالایی دارند و توانایی ایجاد سمیت در موجودات زنده را دارند. هدف از این پژوهش پایش غلظت فلزات سنگین در آب و رسوب خلیج گرگان و مصب رودخانه گرگانرود می باشد. امید است که نتایج به دست آمده برای مقایسه مقادیر در مطالعه های آینده به عنوان مبنایی جهت تعیین روند تغییرات مدنظر قرار گیرد. روش ها: مطالعه در زمستان ۱۳۸۹ انجام شد. نمونه برداری به تعداد ۳۰ نمونه (۱۵ نمونه آب و ۱۵ نمونه رسوب) از ۵ ایستگاه (۴ ایستگاه در خلیج گرگان و ۱ ایستگاه در مصب رودخانه گرگانرود) صورت گرفت. در نمونه های جمع آوری شده غلظت فلزات سنگین روی، سرب، کروم و کادمیوم اندازه گیری شد. برای اندازه گیری غلظت فلزات از دستگاه طیف سنجی جذب اتمی استفاده شد. یافته ها: یافته های تحقیق تفاوت معنی داری را در غلظت فلزات سنگین موجود در آب و رسوب ایستگاه های مختلف نشان داد. بیشترین میزان غلظت فلزات سنگین در آب و رسوب مصب رودخانه گرگانرود و مصب رودخانه قره سو (ایستگاه های ۱ و ۲) به دست آمد. کمترین غلظت نیز در آب و رسوب ساحل گلوگاه و کانال خزینی (ایستگاه های ۴ و ۵) مشاهده شد. در بین فلزات مطالعه شده، فلز سرب بیشترین مقدار را در آب و فلز روی بیشترین مقدار را در رسوب داشت. همچنین مقایسه نتایج با مقدار حد مجاز آن ها در آب نشان داد که میزان کروم، کادمیوم و سرب در زمان انجام تحقیق بیشتر از حد مجاز Word health organization (WHO) است. نتایج غلظت فلزات در رسوب نیز نشان داد که غلظت فلزات پایین تر از مقدار آن در رسوب جهانی است. نتیجه گیری: با توجه به گسترش روزافزون جمعیت و افزایش میزان آلودگی ها ممکن است تغییراتی در غلظت فلزات سنگین مشاهده شود. بنابراین اندازه گیری و پایش غلظت فلزات سنگین باید به طور مستمر صورت گیرد.