مکان یابی محل دفن پسماند شهری با استفاده از روش وزن دهی سلسله مراتبی معکوس

مقدمه: شهر سنندج با جمعیتی معادل ۳۷۰ هزار نفر، روزانه ۳۳۰ تن زباله تولید می کند. محل کنونی دفن زباله این شهر علاوه بر تکمیل ظرفیت آن، اثرات نامطلوب محیط زیستی فراوانی را نیز بر محیط اطراف داشته است. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی میزان مطلوبیت اراضی شهرستان سنندج جهت دفن پسماندهای جامد انجام شد. مکان یابی محل دفن زباله، یک آنالیز تصمیم گیری چند معیاره مکانی (Spatial Multi Criteria Decision Analysis یا SMCDA) است که از سیستم اطلاعات جغرافیایی (Geographic information system یا GIS) و روش های تصمیم گیری چند معیاره بهره می برد.روش ها: در این تحقیق از فرایند وزن دهی سلسله مراتبی معکوس (Inversion Hierarchical Weighing Process یا IHWP) و نرم افزار ArcGIS برای مکان یابی محل بهینه دفن پسماند استفاده گردید. بدین منظور، ۱۲ لایه اطلاعاتی اکولوژیکی و افتصادی- اجتماعی طبق روش IHWP وزن دهی شد و نقشه مطلوبیت منطقه برای دفن پسماند با استفاده از توابع همپوشانی نقشه ها و نیز به کمک ۹ لایه محدودیت به دست آمد.یافته ها: با توجه به یافته های حاصل از طبقه بندی نقشه نهایی، ۵/۹۱ درصد از سطح منطقه مورد مطالعه از وضعیت کاملا نامطلوبی برای دفن پسماند برخوردار بود. محدوده های با مطلوبیت بسیار زیاد، تنها ۱۶/۰ درصد از مساحت شهرستان را به خود اختصاص داد که در نهایت از بین این مناطق، محدوده ای به وسعت ۴۴ هکتار در فاصله تقریبی ۴ کیلومتری شمال غربی شهر سنندج به عنوان اولویت اول برای دفن پسماند شناسایی و معرفی گردید.نتیجه گیری: روش IHWP می تواند به عنوان روش نوینی جهت تلفیق لایه های اطلاعاتی طبیعی و مصنوعی در پروژه های با اهداف مکان یابی از جمله مکان یابی محل دفن زباله های شهری به کار رود و در صورتی که با بررسی های میدانی همراه شود، می تواند بهترین گزینه های تصمیم گیری در رابطه با هدف را ارایه نماید.