سن یائسگی و عوامل مرتبط با آن در زنان ۶۵-۳۵ ساله شهر مشهد در سال ۱۳۹۰-۱۳۸۹

مقدمه: دو نقطه عطف در زندگی زنان وجود دارد که هر دوی آن، مربوط به قاعدگی است؛ یکی مربوط به شروع قاعدگی است که در حدود ۱۲ سالگی رخ می دهد و دیگری مربوط به قطع قاعدگی می باشد که در حدود ۵۰ سالگی اتفاق می افتد. از آنجایی که سن یائسگی با خطر شروع چندین بیماری مزمن نظیر بیماری های قلبی- عروقی، سرطان های سینه و رحم و پوکی استخوان همراه است، شناسایی عوامل مرتبط با سن یائسگی بسیار مهم است. روش کار: این مطالعه مقطعی دو ساله روی ۲۴۹۸ زن ۳۵ تا ۶۵ ساله شهر مشهد در سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ به روش نمونه گیری طبقه ای - خوشه ای انجام شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای بود که به روش مصاحبه تکمیل شد. اعتبار آن به روش اعتبار محتوا و پایایی آن به روش آزمون مجدد تایید شد. علاوه بر متغیر سن یائسگی، ویژگی های فردی، متغیرهای مربوط به بارداری و وضعیت اقتصادی- اجتماعی به وسیله پرسشنامه جمع آوری شد. در تعیین سن یائسگی و عوامل موثر بر آن، از نرم افزارSAS  (نسخه ۲/۹) و روش های کاپلان - مایر و رگرسیون کاکس استفاده شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین سن زنان ۸/۷ ±۸/۴۶ سال بود. روش کاپلان- مایر، میانه سن یائسگی را ۵۲ سال با فاصله اطمینان ۹۵% (۵/۵۲، ۹/۵۱) برآورد کرد. ۲۰۱۸ نفر (۸/۸۰%) از زنان خانه دار، ۵۳۹ نفر (۶/۲۱%) دارای سابقه مصرف سیگار و ۵۷۸ نفر (۱/۲۳%) دارای سابقه پرفشاری خون بودند. نتایج مربوط به تحلیل چند متغیره نشان داد که متغیرهای سابقه پرفشاری خون (۰۰۱/۰>p)، سطح تحصیلات (۰۰۱/۰=p) و وضعیت شغلی (۰۴۴/۰=p) با توجه به نسبت مخاطره شان ارتباط معنی داری با کاهش سن یائسگی داشتند، ولی تعداد فرزند (۰۰۱/۰>p) و وضعیت تاهل (۰۰۲/۰=p) ارتباط معنی داری با افزایش سن یائسگی داشت. نتیجه گیری: متغیرهای مرتبط با وضعیت اقتصادی- اجتماعی نظیر سابقه ابتلاء به فشار خون، میزان تحصیلات و وضعیت شغلی باعث کاهش سن یائسگی و تعداد فرزند و تاهل باعث افزایش سن یائسگی زنان می شود.

کلیدواژه ها:

برآورد کاپلان- مایر ، مدل مخاطره متناسب کاکس ، یائسگی