اثربخشی رهیافت مدرسه مزرعه با تاکید برتولید محصولات سالم (موردمطالعه: گوجه فرنگی کاران بخش کاکی)

مدرسه ­مزرعه، رهیافتی موثر برای افزایش ظرفیت کشاورزان در به­کارگیری فناوری­های جدید در مزرعه است که می­تواند موجب بهبود امنیت­ و سلامت غذایی شود. در استان بوشهر این رهیافت از سال ۱۳۸۷ اجرا شده است. سنجش اثربخشی این مدارس می­تواند در جهت توسعه­ی کمی و کیفی آن موثر بوده و نتایج کاربردی مفیدی را فراهم آورد. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی این رهیافت بوده که با محوریت تولید محصولات سالم در بین گوجه­­فرنگی­کاران بخش کاکی اجرا شده است. در این پژوهش از الگوی کرک­پاتریک به شیوه توصیفی- تحلیلی و به صورت پیمایش در بین تمامی گوجه­فرنگی­کاران شرکت­کننده در برنامه مدرسه ­مزرعه (۸۰ نفر) استفاده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای بود که روایی آن به تایید پانل متخصصان دانشگاهی و کارشناسان جهاد کشاورزی رسید. پایایی پرسشنامه نیز با انجام یک مطالعه­­ی راهنما و محاسبه­ی ضریب آلفای کرونباخ ۷۲/۰ تا ۸۶/۰ برای ابعاد مختلف الگوی کریک پاتریک مورد تایید قرار گرفت. یافته­های تحقیق نشان داد که وضعیت ابعاد چهارگانه الگوی کریک پاتریک شامل واکنش، یادگیری، مهارت و نتایج در سطح مطلوبی قرار دارند. علاوه بر آن، نتایج تحلیل رگرسیون خطی چندگانه نشان داد پراهمیت ترین متغیرهای تاثیرگذار در بعد یادگیری شامل سطح زیر کشت، میزان اراضی و تولید بودند که ۳۸% از واریانس متغیر وابسته (یادگیری) را تبیین نمودند. این در حالی است که در خصوص بعد مهارت، این متغیرها شامل تحصیلات، سابقه کشاورزی و تولید بودند که تبیین ۳۱% از واریانس مهارت را بر عهده داشتند. درنهایت پیشنهادهایی در راستای بهبود اثربخشی رهیافت مدرسه ­مزرعه ارائه شده­است.

کلیدواژه ها:

Agricultural extension ، Farmer field school (FFS) ، Food security ، Kirkpatrick ، Training effectiveness