مقایسه تاثیر آموزش خود مراقبتی به روش فردی و گروهی بر کیفیت زندگی بیماران تحت شیمی درمانی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی

مقدمه: آموزش به بیماران به بیماران تحت شیمی درمانی بخشی جدا نشدنی از مراقبت های پرستاری است که در دستیابی به نتایج مطلوب درمانی نقش مهمی دارد. با توجه به مفهوم هزینه- اثربخشی در ارائه مراقبت های بهداشتی درمانی، این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر آموزش به بیمار به روش فردی و گروهی بر کیفیت زندگی بیماران تحت شیمی درمانی مراجعه کننده به مرکز شیمی درمانی بیمارستان امید در طی سال های ۸۵ تا ۸۷ انجام شد. روش ها: این مطالعه از نوع کارآزمایی شاهددار تصادفی است. تعداد ۱۰۲ بیمار مبتلا به سرطان مری، معده و پستان مراجعه کننده به بیمارستان امید در دو گروه تحت آموزش های خود مراقبتی به روش فردی و گروهی قرار گرفتند. برای هریک از بیماران در گروه آموزش فردی سه جلسه آموزش توسط پرستار کارشناس آموزش دیده ارائه شد. بیماران دارای نیازهای آموزشی مشابه نیز در گروه تحت آموزش گروهی سه جلسه آموزش گروهی دریافت کردند. اطلاعات مربوط به کیفیت زندگی با استفاده از نسخه بومی سازی شده EORTC QLQ-C۳۰ و در سه دوره متوالی شیمی درمانی (از دوره اول تا سوم) توسط پرسشگر آموزش دیده به روش مصاحبه جمع آوری شد. نتایج: میانگین سنی گروه تحت آموزش فردی ۹/۳±۴۶/۴۶ و گروه تحت آموزش گروهی ۲۳/۱±۷/۴۸ سال بود. اکثریت بیماران را در هر دو گروه زنان متاهل، خانه دار مبتلا به سرطان پستان تشکیل می دهد. نتایج آزمون چند متغیره اندازه های تکراری (Repeated measures) بین کیفیت زندگی بیماران در طی سه دوره شیمی درمانی تفاوت معناداری نشان نداد (۹۴/۷, f=۴/۰p=) اما در مقایسه بین گروهی این تفاوت معنادار بود (۷۰/۳, f= ۰۲/۰=p). نتیجه گیری: تداوم آموزش (فردی و گروهی) در طی سه دوره شیمی درمانی منجر به حفظ کیفیت زندگی بیماران در سطح قبل از شروع شیمی درمانی شد. با توجه به امکانات موسسه و شرایط بیماران از این دو روش می توان در جای مناسب استفاده نمود.

کلیدواژه ها:

Patient Education ، Quality of life ، Cancer ، Oncology Nursing ، Self-care ، Chemotherapy ، آموزش به بیمار ، کیفیت زندگی ، سرطان ، پرستاری در سرطان ، خود مراقبتی ، شیمی درمانی