نمود شکل گیری خانه های تاریخی قاجار بر اساس روابط اجتماعی با نگاهی بر بافت زیستی محلات
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: مجله باستان شناسی ایران، دوره: 13، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_AOII-13-1_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 121
نویسندگان
دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران.
دانشجوی دکتری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان(خوراسگان)، اصفهان، ایران
استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان،
استاد گروه تاریخ، دانشگاه اصفهان، اصفهان _ ایران
چکیده
ساختار زنده محلههای تاریخی تحت تاثیر تعاملات پیچیده اجتماعی در بین ساکنین محله و روابط آنها با محلههای پیرامون شکل گرفته اند. این روابط دارای سلسله مراتبی است که با تاثیر خود بر روی کالبد محله باعث به وجودآمدن مراکز خاصی در محله به عنوان مکانهای شکلگیری تعاملات اجتماعی در اقشار مختلف جامعه از لحاظ سیاسی (میدان های مطرح شهر)، اقتصادی (چهارسو بازارها)، مذهبی (مساجد اعظم)، آموزشی (مدارس علمیه) و حتی موارد حل اختلافات (دیوان خانه و وکالت خانه) شده بود. این مراکز در سه مقیاس کلان و در سطح شهر تا مقیاس میانی محله مثل مرکز محله ها و مقیاس خرد گذرها و خانهها ایجاد شده بودند. این طبقه بندی وسیع نشان از کهن الگوهای نهفته در بافتهای تاریخی در تعاملات اجتماعی و پویایی اجتماعی دارد. براین اساس این پژوهش در پی پاسخ به این سوال است که «ساختارهای کالبدی متقارن با تعاملات اجتماعی در مقیاس محله حکیم و گذرها و خانههای تاریخی برجای مانده آن در دوران قاجار کداماند؟». تحلیل های انجام شده بر اساس رویکرد کیفی و پارادایم تفسیری - تاریخی بر روی بافت تاریخی محله حکیم نشان دهنده وجود ساختارهای کالبدی شاخص تعاملات اجتماعی در مقیاس های متفاوت در سطح محله و فرا محلهای است. در مقیاس خرد (دیوان خانه و وکالت خانه)، در مقیاس میانی (گذرهای اصلی)، در مقیاس محلی (مساجد، تکیه ها، مدارس، بازار و بازارچه) و در مقیاس فرا محلهای (مساجد بزرگ شهر و میدان ها اصلی شهر) این ساختارهای تعاملات اجتماعی قابل مشاهده هستند.کلیدواژه ها
تعاملات اجتماعی, خانه تاریخی, بافت محله, محله حکیماطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.