اثربخشی درمان شناختی رفتاری یکپارچه با ذهن آگاهی بر تصویر بدن و دشواری در تنظیم هیجان بیماران با جراحی ماستکتومی: یک کارآزمایی بالینی تصادفی

زمینه و هدف: زنان مبتلا به سرطان سینه معمولا پس از عمل جراحی برداشتن سینه مشکلات روانشناختی متعددی به خصوص از جنبه تصویر بدنی و مشکلات تنظیم هیجان تجربه می­ کنند که نیازمند توجه درمانی است. از این رو، این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی درمان شناختی-رفتاری یکپارچه شده با ذهن­آگاهی بر مشکلات تنظیم هیجان و تصویر بدنی بیماران با جراحی ماستکتومی انجام گرفت. روش بررسی: طرح پژوهش یک کارآزمایی بالینی تصادفی بود. جامعه ­ی آماری شامل کلیه بیماران با سابقه ­ی جراحی ماستکتومی شهر تهران در سال ۱۴۰۱ بودند. نمونه­گیری به صورت در دسترس از سه بیمارستان مدرس، محب یاس و حضرت رسول اکرم، کلینیک ­های روان­درمانی و فضای مجازی انتخاب شدند. نمونه شامل ۲۴ نفر بودند که شامل دو گروه آزمایش (۱۲ نفر) و گروه کنترل (۱۲ نفر) می­ شد. بیماران در سه مرحله ­ی پیش ­آزمون، پس ­آزمون و دوره ­ی پیگیری دو ماهه مورد سنجش قرار گرفتند. ابزارها شامل پرسشنامه تصویر بدن هوپ وود و همکاران (۲۰۰۱) و مشکلات تنظیم هیجان گراتز و رومر (۲۰۰۴) بود. داده ­ها با نرم­ افزار SPSS-۲۵ تحلیل شدند. برای تحلیل داده ­ها در بخش توصیفی از فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در بخش استنباطی از روش تحلیل واریانس با اندازه­ گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: یافته ­ها نشان داد که درمان شناختی­-رفتاری یکپارچه شده با ذهن ­آگاهی منجر به بهبود معنادار تصویر بدنی و دشواری در تنظیم هیجان بیماران ماستکتومی می ­شود. اندازه اثر بین ­آزمودنی برای دشواری در تنظیم هیجان) ۰۱/۰, P≥۵۹/۰ η²=) و تصویر بدنی) ۰۱/۰, P≥۵۵/۰ η²=) معنادار بود. نتیجه گیری: در کنار درمان­ های پزشکی در بیماران با جراحی ماستکتومی می­توان از درمان شناختی رفتاری یکپارچه با ذهن­ آگاهی برای بهبود مشکلات هیجانی و تصویر بدن این بیماران استفاده کرد.

کلیدواژه ها:

Cognitive-Behavioral Therapy ، Mindfulness ، Body Image ، Emotional Regulation ، Mastectomy ، درمان شناختی-رفتاری ، ذهن-آگاهی ، تصویر بدنی ، دشواری در تنظیم هیجان ، ماستکتومی