بررسی مسئولیت کارفرما در قبال کارگران در دوران همه گیری کرونا

در نظام حقوقی ایران بخش زیادی از قوانین به مسائل مسئولیت مدنی ارتباط دارند. در این میان مسئولیت مدنی کارفرما نسبت به کارگر از جمله مسائلی است که حائز اهمیت بالایی از جهت اجتماعی میباشد. بخشی از مسئولیت کارفرما نسبت به کارگر در ماده ۱۲ قانون مسئولیت مدنی ذکر شده است. اما فراگیری این مسئولیت و اهمیت بالای آن باعث شد که مصوبات قانونی محدود به نظام مسئولیت مدنی نماند و قانونگذار با وضع نظام تامین اجتماعی و همچنین اجرای طرح های بیمه اجباری، ابعاد این مسئولیت راگسترده ساخت. در این میان نوع خاصی از این مسئولیت که معطوف به ایمنی در محبط کار است شایان توجه بیشتری است. قوانین کار و تامین اجتماعی به عنوان قوانین آمره شناخته می شوند، از همین رو تامین اجتماعی مقررات حمایتی خاصی برای روابط کارگر و کارفرما وضع کرده است و قوانین کار در تامین ایمنی محیط کار بسیار موثرند. قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز از این امر غافل نبوده و در فصل چهارم علاوه بر ایجاد نهایی تخصصی، برای ابلاغ ضوابط ایمنی و اعتباردهی به ابلاغیه های وزارت بهداشت، وظایف کارفرما را در جهت ایجاد چنین شرایطی روشن ساخته است. کارگر و کارفرما بر مبنای قرارداد کار که درآن شرایط مقرر کرده اند در مقابل یکدیگر دارای حقوقی و تکالیفی هستند، لذا درصورتی که هر یک از کارگران و کارفرمایان در انجام تعهدات قراردادی خود تقصیر کند و به گونه ای موجب ورود ضرر و زیان مادی و معنوی به طرف دیگر و یا اشخاص ثالث شوند، مطابق قانون دارای مسئولیت مدنی و کیفری بوده و ملزم به جبران خسارت های ناشی از آن خواهند شد. کارفرما علاوه بر اینکه مسئول تامین مالی و پرداخت حق الزحمه کارگر می باشد در مواقعی که به دلیل عدم رعایت مقررات حفاظت فنی و بهداشتی در کار موجب ورود خسارت جانی یا مالی به کارگر شود با احراز شرایطی در برابر کارگر زیان دیده، مسئولیت مدنی خواهد داشت و همچنین کارگر نیز در برابر کارفرما مسئولیت دارد. هر کس بدون مجوز قانونی عمدا یا در نتیجه بی احتیاطی، به جان، سلامت یا مال یا سایر حقوق اشخاص لطمه وارد کند و موجب ضرر مادی و یا معنوی شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود است. به عبارت دیگر باید گفت وقوع حادثه یا بیماری در کار صرفا به معنای مقصر بودن کارفرما نیست و در برخی موارد ممکن است به دلیل تقصیر کارگران و یا حوادث غیر مترقبه رخ بدهد. در صورت وقوع بیماری و حادثه ای اگر کارفرما بتواند رعایت ضوابط فنی و نظارت کافی بر کار را از جانب خود اثبات کند و همچنین دلایلی مبنی بر غیر طبیعی بودن و یا سوء عمل کارگر ارائه کند، کارفرما از مسئولیت مبری می شود و کارگر و هر شخص دیگری که وقوع حادثه زیان بار قابل استناد به او باشد ملزم به جبران خسارت ها خواهد شد. با توجه به گسترش ویروس کرونا در جامعه و ایجاد آثار حقوقی مانند تعطیلی کارگاها و ایراد خسارت به گارگران و نبود تحقیقات در این زمینه انجام و اینکه شیوع و گسترش ویروس کرونا و ابهامات به وجود آمده برای برخی از کارفرمایان مبنی بر مسئولیت آنها در صورت ابتلاء کارگران و همچنین ماده ۸۵ قانون کار این تحقیق ضروری بنظر می رسد.

کلیدواژه ها:

کارفرما ، کارگر ، کرونا ، مسئولیت مدنی