تحلیل فرم ها و نقوش تزئینی در هنر ملیله کاری زنجان با تاکید بر اهمیت صورت و معنا در هنر اسلامی

تجلی در اسلام به معنای ظهور ویژگی ها، اسماء و صفات خداوند در بندگان، مخلوقات و هستی است. در هنر اسلامی نیز به عنوانهنر دینی و مقدس که منشاء الهی و اسلامی دارد، معنای الهی در صورت نمادین متجلی می شود. هنر ملیله کاری زنجان همیکی از هنرهای اصیل ایرانی است که دارای فرمها و نقوشی خاصی است و مطالعه صورت و معنای آنها در هنر اسلامی ضروریبه نظر میرسد. اهداف پژوهش شناخت انواع فرم ها و نقوش رایج در هنر ملیله کاری زنجان و نیز شناسایی معانی دینی و اسلامیمتجلی شده در صورت آثار ملیله کاری است. پرسشها عبارتند از: ۱- در هنر ملیله کاری زنجان کاربرد چه فرم ها و نقوشی رایجاست؟ ۲- چه معانیای از باورهای اسلامی در صورت آثار ملیله کاری زنجان متجلی شده است؟ در این پژوهش، اطلاعاتکتابخانه ای، اسنادی و تصویری با رویکرد توصیفی- تحلیلی بررسی شده و صورت و معنا در فرم ها و نقوش تزئینی هنر ملیله کاریزنجان به عنوان یکی از حوزه های هنر اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد فرم های رایج در هنر ملیله کاریزنجان عموما هندسی، گیاهی، حیوانی یا ترکیبی از آنها است و نقوش تزئینی متداول در این هنر در سه گروه ۱. نقوشبرگمانند (برگ گنجشک، برگ برگردان، برگ وسط، برگ فرنگ)، ۲. نقوش بیضی مانند (اشکی ها، ترمه ها، غنچه ها، پیچک یابورما) و ۳. نقوش دایره ای (واو ملیله، سه چهارچشم ملیله، نقش کور ملیله) طبقه بندی می شود و همنشینی و ترکیب بندی ایننقوش و فرم ها در کنار یکدیگر یک کل منسجم را تشکیل می دهند که اصل توحید و وحدت در کثرت را نشان می دهد.

کلیدواژه ها:

ملیله کاری زنجان ، فرم ، نقش تزئینی ، صورت ، معنا ، هنر اسلامی