بررسی مکانیزم های رسوب واکس در چاه و خطوط لوله انتقال نفت

یکی از چالشهای مهم در صنعت نفت، رسوب توده های واکس در مسیر تولید نفت است . تشکیل رسوبات، مسیرهای جریان نفت در چاه را مسدود کرده و باعث بسته شدن چاه و توقف عملیات بهره برداری میشود. واکسهای هیدروکربنی ترکیب پیچیدهای از هیدروکربنهای اشباع با وزن مولکولی زیاد و به طور عمده پارافینها هستند. پدیده تشکیل رسوبات واکس، معمولا بوسیله سه نقطه مهم مشخص میگردد: (۱ نقطه ابری شدن، (۲ نقطه ریزش و (۳ نقطه پیدایش یا ظهور واکس. طبق گزاراشهای ارائه شده، روشهای از بین بردن رسوبات واکس در خط لوله عبارتند از: (۱ توپک رانی، (۲ گرمای القایی، (۳ روشهای بیولوژیکی. در همین راستا، روشهای جلوگیری از تشکیل رسوبات واکس در خطوط لوله انتقال نفت عبارتند از: (۱ عایق حرارتی لوله ها، (۲ استفاده از گرم کن (به منظور افزایش دمای سیال تولیدی)، (۳ بازدارنده های شیمیایی. دو مکانیزم اصلی در پدیده رسوب ذرات واکس نقش اساسی دارند. انتقال واکس به دلیل گرادیان غلظت، که با مکانیزم نفوذ مولکولی شروع میشود؛ در نتیجه، واکس از قسمتهایی که غلظت آن زیادتر است به قسمتهای با غلظت کمتر نفوذ میکند تا اینکه در محلول به صورت معلق در می آید. کریستالهای واکس معلق شده در جریان خط لوله با سرعت متوسط حرکت میکنند. تنش موجود در سیال سبب میشود؛ که ذرات واکس به سمت دیواره ها کشیده شوند و رسوب روی دیواره لوله افزایش مییابد؛ که به این مکانیزم تنش پراکندگی نیز گفته میشود. هم چنین رسوب و کریستالیزاسیون واکس طی سه پدیده پی در پی شامل تشکیل هسته، رشد و تشکیل خوشه صورت میگیرد. در این پژوهش به بررسی جامع رسوب واکسها در فرآیند تولید نفت پرداخته شده است و به همین منظور عوامل موثر در تشکیل رسوبات واکسی، مکانیسمهای مرتبط با رسوب واکسها و هم چنین نحوه کنترل و جلوگیری از رسوب واکسها در خطوط لوله انتقال نفت ارائه شده اند.

کلیدواژه ها:

انسداد لوله ، پارافین ، آسیب سازند ، رسوب واکس