ارزیابی اثرات توسعه محیط زیست با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده باغ شادی)

زمینه و هدف: مناطق حفاظت شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت های انسانی، می­تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط­زیستی توسعه بر منطقه حفاظت­شده باغ شادی با استفاده از مدل تخریب در سال ۱۳۹۹صورت گرفت.روش بررسی: برای اجرای این مدل در منطقه مورد مطالعه، ابتدا منطقه به ۴۰۶ پیکسل با مقیاس ۱:۵۰۰۰۰ و در ابعاد ۵۰۰ * ۵۰۰ سانتی­متر تقسیم شد. با استفاده از نقشه های موجود، مشاهده میدانی و نظر کارشناسان ۸ عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آن ها تعیین گردید.یافته­ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین عوامل تخریب شناسایی شده، فعالیت­های گردشگری بیشترین تخریب را در منطقه حفاظت­شده باغ شادی داشت. در ادامه آسیب پذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشه های شیب، جهت، ارتفاع، اقلیم، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی، دما، باران، کاربری اراضی با ابزار GIS محاسبه و به لحاظ شدت طبقه بندی گردید. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضریب تخریب در هر یک از پیکسل ها محاسبه  و بر اساس نظریه فازی در ۶ طبقه و ۳ دسته طبقه­بندی شد. سپس کلیه شبکه­ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و کل منطقه به سه پهنه مستعد توسعه بیش­تر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کیفیت سرزمین، ۸۳/۲۷ درصد از منطقه در طبقه مستعد توسعه بیش­تر (طبقه دوم)، ۲۲/۳۵ درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه اول، ۳۱/۲۹ درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه دوم، ۶۴/۷ درصد در طبقه نیازمند اقدامات حفاظتی (طبقه اول) قرار دارد.

کلیدواژه ها:

ارزیابی اثرات ، توسعه ، آسیب پذیری ، مدل تخریب ، منطقه حفاظت شده باغ شادی