جایگاه محیط زیست ازمنظرقرآن وآموزه های دینی

انسان به سبب دارابودن عقل و شعور که وجه تمایز وی از سایر موجودات طبیعت است قادر به مقهورساختن محیط زیست و در نتیجه ایجاد عدم تعادل طبیعی در آن می باشد.همین امرموجب شده که او بهنوعی، احساس مالکیت نسبت به آن کرده لذا بهره وریش از محیط زیست نیز بهره وری مالکانه باشد. درنتیجه به خود حق می دهد که هر گونه که بخواهد در آن تصرف کند و به مرور فجایع بزرگ زیستمحیطی ایجاد نماید، بطوریکه امروزه بایک چالش بزرگ زیست محیطی روبروشده است. وبه اجبار تمامتوان خود رابه کارگرفته تااین معضل بزرگی راکه ببارآورده به گونه ای حل وفصل نماید. ریشه اصلیاین بحران را باید در نگاه و تفسیر بشر از محیط زیست وطبیعت پیرامونش جستجو کرد. انسان به طبیعتبسان امری می نگرد که می تواند آن را به میل خود در اختیار گرفته و به یاری آن نیازها و جاه طلبی ها وهوا و هوسهای خود را برآورده سازدو از آنجایی که ملاک ارزیابی ارزش هایش ملاحظات مادی وتجاری است. نسبت به بسیاری از چیزها یی که هم برای فرد و هم برای کل بشریت سودمند است بیتفاوت می شود. هنگامی که او هیچ معنای ژرف و قابل احترامی در طبیعت مشاهده نکند و آن را ازحالت قدسی خالی یابد. چنان از آن بهره برداری می کند و به زیر سلطه اش می کشد که نظم وهماهنگی آن را در هم می پاشد.از آنجایی که رفتار انسان و جامعه نسبت به محیط زیست برآمده از باورهای فرهنگی و دینی اوستدر این مقاله سعی می شود ساختار نظام مند انسان -جهان( ارتباط انسان با جهان )از دید گاه اسلام تبیینشود تا در پرتوی آن مبانی نظری و عملی تحصیل محیط زیست سالم و لزوم حفظ آن از منظر قرآن واحادیث مورد بحث قرار گیرد. در راس این مبانی خدا به عنوان خالق همه کائنات و طبیعت آینی ازاوست که خلقت هدفمند آن بر پایه حق و عدل است .در این بینش مالکیت مطلق همه چبز حقیقتا واصالتا مخصوص خداست و دیگر مالکیت ها اعتباری و قراردادی است. موضع انسان در برابر خالق هستی"تسلیم " و در برابر مخلوقات "عدل" می باشد که بر همین اساس اسلام مشروعیت استخدام و "تسخیر"طبیعت برای انسان را امضاء کرده است.

کلیدواژه ها:

جایگاه محیط ز یست ، منظر قرآن ، آموزه های دینی