فعالیت فاز کوهزایی کالدونین در شمال‎شرق ایران: با کاربرد داده های سن سنجی U-Pb زیرکن

منطقه مورد بررسی که در گوشه شمال شرقی پهنه ایران مرکزی واقع است، شامل مجموعه ای از سنگ های دگرگونی و توده های نفوذی گابرویی و گرانیتی در مجاورت این سنگ هاست. توده های نفوذی گابرویی در ۴۰ کیلومتری جنوب شرق فریمان، در مسیر جاده فریمان – تربت جام در انتهای مسیر رودخانه بردو و همچنین در روستای چاهک، در تماس گسله با سنگ های گرانیتی دیده می شوند. در نقشه زمین شناسی منطقه بر ارتباط سنی و زایشی بین گرانیت ها و گابروها تاکید شده است. لذا در این پژوهش به منظور بررسی این موضوع، توده های گابرویی و گرانیتی به روش اورانیوم - سرب بر کانی زیرکن تعیین سن شدند. سن تعیین شده بر توده گرانیتی ۳/۵۴۸ میلیون سال است که احتمالا با آخرین مراحل دگرگونی دمای بالا در شیست های ناحیه فریمان همخوانی دارد. تعیین سن گابروها سن ۸۵/۰± ۱۴/۴۷۱ میلیون سال را برای سنگ های گابرویی پیشنهاد می دهد که نشان دهنده ماگماتیسم بعدی،  پس از شکل گیری گرانیت ها در پالئوزوئیک پیشین است. معرفی فعالیت ژرف توده­ای اردویسین در این ناحیه برای بازسازی رویداد کالدونین بسیار با اهمیت است. به نظر می رسد که سنگ های گابرویی یک رویداد کوهزایی کوتاه ناشی از بازشدگی پالئوتتیس در اردویسین و سیلورین پس از کافتش شمال شرق ایران را نشان می دهند.

کلیدواژه ها:

Sibak ، Fariman ، Gabbro ، Early Paleozoic ، Caledonian ، فریمان ، گابرو ، فعالیت ژرف توده ای ، پالئوزوئیک پیشین ، کالدونین.