بررسی کانی شناسی، زمین شیمی و رفتار عناصر در فرایند تشکیل بنتونیت های منطقه سربیشه (خراسان جنوبی، شرق ایران)

فعالیت­های آتشفشانی اسیدی تا حدواسط ترشیری و عملکرد پهنه­های گسلی در منطقه سربیشه، شرایط مناسبی را برای تشکیل بنتونیت به ویژه در نهشته­های آذرآواری فراهم نموده است. پهنه­های بنتونیتی جنوب­شرق گندکان، کلاته پدران، گلاب،  گلستان، آسفیچ، حسن کلنگی و کنگان در گستره نقشه زمین­شناسی ۱:۱۰۰۰۰۰ سربیشه هدف این پژوهش بوده­اند. پردازش تصاویر ماهواره­ای بیانگر رخداد دگرسانی گسترده رسی باحضور کانی مونت­موریلونیت است. برداشت­های صحرایی و بررسی­های کانی­شناسی به روش پراش پرتوی X (XRD)، پردازش­های ماهواره­ای و تشکیل بنتونیت در این مناطق را تایید نمود. کانی­های اصلی تشکیل دهنده این بنتونیت­ها شامل مونت­موریلونیت، آنورتیت وکریستوبالیت هستند. بر اساس داده­های موجود، بنتونیت حسن کلنگی از نوع سدیم-کلسیم­دار، بنتونیت­ آسفیچ از نوع کلسیم-سدیم­دار و بنتونیت گلستان از نوع کلسیمی است. سنگ مادر بنتونیت­های مورد بررسی شامل گدازه­های اسیدی تا حدواسط (ریوداسیت- داسیت تا آندزیت) و سنگ­های آذرآواری (توف-برش) است که دچار دگرسانی متوسط تا شدید شده­اند. محاسبه تغییرات زمین­شیمیایی پهنه های بنتونیتی بیانگر کاهش سیلیس، سدیم و پتاسیم و افزایش کلسیم است.

کلیدواژه ها:

Bentonite ، Sarbisheh ، satellite processing ، بنتونیت ، سربیشه ، پردازش ماهواره ای ، تغییرات جرمی.