رخداد زئولیت های پر کننده حفره ها و شکستگی ها در مجموعه آتشفشانی شمال غرب ساوه، ایران مرکزی

مجموعه آتشفشانی ائوسن منطقه پرندک در ۳۰ کیلومتری شمال شرق ساوه میزبان گونه­های مختلف زئولیت به صورت پرکننده حفره­ها، بادامک­ها و شکستگی­هاست. عناصر سازای آنها از دگرسانی­ خمیره شیشه­ای سنگ و کانی­های اولیه ماگمایی تامین شده است. این زئولیت­ها به ترتیب فراوانی عبارتند از ناترولیت، مزولیت، تتراناترولیت، اسکولسیت، تامسونیت، شابازیت، آنالسیم، استیلبیت و اپی­استیلبیت. دیگر کانی­های ثانویه در ارتباط با آنها شامل کلریت/ اسمکتیت، کلسیت­های نسل I و II، کوارتز و کلسدونی هستند. تشکیل زئولیت­ها در بازالت­های منطقه مورد بررسی با نسبت Si/Al کم با زئولیت­های سدیم­­دار شروع و به تدریج با افزایش مقدار کلسیم و نسبت Si/Al با زئولیت­های کلسیم­دار بیشتر پایان می­یابد. به نظر می­رسد که زئولیت­ها طی دو مرحله فعالیت محلول­های گرمابی شکل گرفته باشند، در مرحله نخست تتراناترولیت، ناترولیت، آنالسیم، مزولیت و در مرحله دوم تامسونیت، شابازیت، اسکولسیت، استیلبیت و اپی استیلبیت. دمای تشکیل این زئولیت­ها کمتر از ۱۵۰ درجه سانتیگراد برآورد می­شود.

کلیدواژه ها:

Basalt ، zeolites ، hydrothermal alteration ، Eocene ، Parandak ، Saveh. ، بازالت ، زئولیت ها ، دگرسانی گرمابی ، ائوسن ، پرندک ، ساوه.