سنگ نگاری، کانی شناسی و زمین شیمی شیل های کوه کمر در برش روم (جنوب قائن) برای تعیین خاستگاه و جایگاه زمین ساختی

منطقه شیل کوه کمر با ستبرای ۳۵۴ متر از سنگ­های سیلیسی آواری (ماسه سنگ و شیل) تشکیل شده است. بررسی­های سنگ­نگاری نشان می­دهد که ماسه سنگ­های این منطقه در دو گروه نیمه آرکوز و آرکوز قرار دارند. این ماسه سنگ­ها بیشتر از کوارتزهای بسبلوری و تک­بلوری و فلدسپار پتاسیم با جورشدگی متوسط و گردشدگی نیمه زاویه­دار تا نیمه گردشده تشکیل شده­اند و رسیدگی ترکیبی و بافتی متوسط تا پایینی را نشان می­دهند. از نظر سنگ­نگاری، شیل­ها غنی از کوارتز، آلبیت، کلسیت و دارای مقدار کمی کانی رسی (ایلیت و کلریت) هستند. تصاویر مکروسکپ الکترونی روبشی (SEM) نیز نشان­دهنده کانی­های رسی ایلیت و کلریت در این شیل­هاست. به منظور تعیین برخاستگاه، شیل­های این منطقه تجزیه زمین­شیمی شدند که نسبت به پوسته قاره­ای بالایی، تخلیه در مقدار SiO۲، Al۲O۳، Na۲O، P۲O۵ و عناصر فرعی Ba Cu, Nb,  Sr, و غنی­شدگی در U و CaO را نشان می­دهند. نمودار Al۲O۳ نسبت به TiO۲ و نمودارهای سه تایی (SiO۲/۲۰), (K۲O+Na۲O), (MgO+TiO۲+FeO) و همچنینAl۲O۳, (CaO+Na۲O+ K۲O), (FeO+MgO) خاستگاه اصلی شیل­های این منطقه را یک سنگ آذرین حدواسط پیشنهاد می­کند. (CIA) و (PIA) محاسبه شده بیانگر هوازدگی شیمیایی ضعیف تا متوسط و آب و هوای خشک و نیمه خشک در ناحیه خاستگاه هستند. نمودارهای تابعی برپایه اکسیدهای عناصر اصلی (SiO۲ نسبت بهK۲O/Na۲O) و همچنین نمودار سه تایی (Na۲O+K۲O), (TiO۲+MgO+Fe۲O۳), (SiO۲/۲۰) نشان می­دهد که شیل­های این منطقه در جایگاه قاره­ای فعال قرار دارند. بازسازی جغرافیای دیرینه برای این منطقه طی ائوسن نشان می­دهد که رسوبگذاری این منطقه در یک حوضه درون قاره­ای در حال فرونشینی رخ داده است.

کلیدواژه ها:

geochemistry ، paleoweathering ، source rock ، provenance ، South of Qayen ، زمین شیمی ، هوازدگی شیمیایی ، سنگ خاستگاه ، برخاستگاه ، جنوب قائن ، فلیش شرق.