بررسی فقهی و حقوقی مالکیت بر آب های زیر زمینی و نهرها با تکیه بر قوانین آب و قواعد فقهی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: هفتمین همایش بین المللی مطالعات دینی، علوم انسانی و اخلاق زیستی در جهان اسلام
  • کد COI اختصاصی: RSHIW07_416
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 222
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد سالاری

مدرس دروس معارف اسلامی.دکترای حکمت متعالیه، استاد معارف دانشگاه پیام نور خراسان جنوبی

سید ابوالفضل حسینی

عضو هیات علمی.سطح۳ حوزه ، عضو هیات علمی، دانشکده حقوق، دانشگاه پیام نورخراسان جنوبی

علی سالاری

کارآموز وکالت.کارشناس ارشدحقوق خصوصی، کارآموز وکالت کانون وکلای قوه قضائیه

چکیده

موضوع مالکیت بر آب های زیر زمینی و نهرها از مسائل فقهی و حقوقی است که از نظر فقهی در دو حوزه مالکیت خصوصی و عمومی یا انفال و در حقوق موضوعه در قوانین مصوب سال ۱۳۴۷ در ابتدا و در قوانین بعدی نظیر قانون اساسی و قانون سال ۱۳۶۱ و ۸۲ مورد بررسی و تبیین قرار گرفته شده است. در رابطه با آب های جاری، این مالکیت در عهده دولت است. براساس اصل ۴۵ قانون اساسی،آب های جاری ) رودخانه ها و انهار طبیعی ( و دریاها و منابع زیرزمینی ازمشترکات بوده ودر اختیارحکومت اسلامی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مرجع رسیدگی به حل اختلاف پرونده های مرتبط با آب، در محدوده اختبار دیوان عدالت اداری و دادگاه های عمومی است. در نتایجاین پژوهش آمده که فقهای امامیه در رابطه با آب های زیر زمینی و قتوات قائل به قواعدی نظیر حیازت و تعیینحریم برای این آب ها هستند. در رابطه با نهر ها و آب های جاری نیز قائل به این موضوع هستند که این آب ها دارای ویژگی عام المنفعه و مالکیت های غیر خصوصی بوده و به عموم تعلق دارند. حریم رود خانه ها و نهر ها نیزپذیرفته شده و حق انتفاع برای مالکان زمین های حاشیه نهر ها مد نظر است. عمده فقهای امامیه معتقدند که پیرامون مسایل مربوط به حریم در ابعاد مختلف با ذکر جزئیات انواع آب های مباح و مالکانه به وجود حریم در منابع آبی اظهار نظر کرده و حریم هایی برای انواع منابع ذکر نموده اند

کلیدواژه ها

آب های زیر زمینی، انهار، چاه قنوات، فقه اسلامی، قانون آب

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.