پیامدهای تغییر جنسیت از منظر فقه و حقوق

علیرغم نظرات متفاوت در باب جواز تغییر جنسیت مشهور فقهای شیعه عمل تغییر جنسیت را به اقتضای ضرورت و به تشخیص پزشک به عنوان مبنا پذیرفته اند اولین مساله حائز اهمیت در خصوص تغییر جنسیت تغییر احکام و تکالیف فرد از منظر فقهی، حقوقی و کیفری میباشد صرف نظر از آثار فقهی و حقوقی تغییر جنسیت که مستلزم بحث و بررسی تفصیلی است، در این نوشتار آثار کیفری تغییر جنسیت خاصه در تعزیرات مد نظر نگارنده میباشد تغییر جنسیت در صورتی که با رعایت تمام استانداردهای روز پزشکی بر حسب تشخیص متخصص انجام شود با قواعد و اصوال حقوقی منطبق و با نظم عمومی و اخلاق حسنه مغایر نیست و در شرایط فعلی نظام حقوقی ایران و با توجه به مستندات مشهور فقهی موجود شمول کلیه احکام و آثار کیفری تغییر جنسیت در تعزیرات بر وضعیت مرتکب جرم اعم از جرایم تعزیری مختص مردان و جرایم تعزیری مختص زنان از جهت صدور حکم و اجرای مجازات تابع جنسیت فعلی وی خواهد بود از طرفی با توجه به ضرورت معالجه افراد فراجنسیتی مطابق نظر مشهور و لزوم درمان و تعیین جنسیت این افراد میبایست به تبع جنسیت فعلی قواعد حقوقی و کیفری در مورد آنها لحاظ گردد در حقوق ایران در خصوص تغییر جنسیت و آثار آن مقرره خاصی وجود نداشته و باید به استناد اصل ۱۶۷ قانون اساسی و ماده ۳ قانون آیین دادرسی مدنی حکم این موضوع را با مراجعه به منابع معتبر فقهی استخراج نمود معتبر فقهی استخراج نمود. از مهمترین آثار تغییر جنسیت بطلان عقد نکاح است. با بطلان عقد نکاح زوج باید در صورت دخول کل مهریه و در صورت عدم دخول نیمی از مهریه را به زوجه بپردازد. با انجام تغییر جنسیت زوج همچنان ملزم به پرداخت نفقه خواهد بود اما تکلیف نگه داشتن عده توسط زوجه ساقط خواهد شد. همچنین مرد دیگر بر فرزندان خود ولایت نخواهد داشت؛ بنابراین اگر شخصی اقدام به تغییر جنسیت کند لازم است بررسی شود که این موضوع چه اثری بر حقوق او خواهد گذاشت. حقوق چنین شخصی ممکن است حقوق قراردادی و یا غیر قراردادی باشد. در مورد اثر تغییر جنسیت بر حقوق قراردادی باید دید تغییر جنسیت چه اثری بر قرار داد خواهد گذاشت برای بررسی اثر تغییر جنسیت بر قرارداد به نقش جنسیت در قرار داد توجه شود؛ اگر نوع جنسیت در انعقاد قرارداد نقش اساسی داشته باشد با تغییر جنسیت کشف میشود که قرارداد از ابتدا باطل است ولی اگر جنسیت نقش شرطی و فرعی ایفا کند قرارداد باقی و حقوق ناشی از آن نیز محفوظ است و طرف دیگر میتواند آن را فسخ کند تغییر جنسیت نسبت به حقوق مکتسب غیر قراردادی که شخص بر مبنای جنسیت سابق کرده مشروط بر اینکه جنسیت سابق در بقای آن نقش اساسی نداشته باشد، اثری ندارد. علاوه براین شخص از حقوق مربوط به جنسیت جدید متمتع است و میتواند آن را استیفا کند

کلیدواژه ها:

تغیر جنسیت ، خنثی ، جنسیت ، فرا جنسی ، جنسیت ذهنی.