بررسی اثر نوسانات سطح آبخوان لنجانات بر دبی رودخانه زاینده رود

شبیه­سازی عددی جریان آب­های زیرزمینی به دلیل تخمین پارامترهای هیدرولیکی و هیدرولوژیکی ابزاری مهم برای مدیریت منابع آب آبخوان­ها می­باشد. در این تحقیق نتایج حاصل از یک مدل ریاضی شبیه­سازی جریان آب­های زیرزمینی در آبخوان دشت لنجانات واقع در استان اصفهان بررسی گردید. برای انجام این کار از کد عددی MODFLOW-۲۰۰۰ که در قالب نرم­افزار مدل­سازی آب­های زیرزمینی (GMS) قرار گرفته است، استفاده شد. پس از جمع­آوری اطلاعات مورد نیاز (زمین­شناسی، هیدرولوژیکی، هیدروژئولوژیکی و نقشه­های توپوگرافی) ابتدا مدل سه­بعدی هیدروژئولوژیکی دشت با استفاده از لاگ چاه­های منطقه و اطلاعات ارتفاعی لایه سطحی دشت تهیه شد و سپس MODFLOW برای شبیه­سازی جریان مورد استفاده قرار گرفت. پس از شبیه­سازی اولیه جریان، مدل با استفاده از سعی و خطا و روش تخمین پارامتر و اطلاعات تراز آب چاه­های منطقه برای حالت پایدار و ناپایدار واسنجی گردید. نتایج حاصل از واسنجی مدل در حالت پایدار برای سال ۱۳۷۴ مقادیر ریشه مربع میانگین خطا، میانگین خطای مطلق و میانگین خطا به ترتیب ۴۱/۱۷، ۲۲/۱۵ و ۶/۰- متر بدست آمد و واسنجی مدل در حالت جریان ناپایدار برای فواصل سال­های ۱۳۷۴ تا ۱۳۹۱ با روش سعی و خطا برای رسیدن به بهترین نتیجه میان تراز مشاهده شده روزانه و تراز محاسبه شده انجام شد. مقادیر ریشه مربع میانگین خطا و میانگین خطا به ترتیب با مقادیری برابر با ۲۹/۲۶ و ۴۳/۸- متر نشان­دهنده دقت نسبتا خوب مدل می­باشد. بعد از انجام واسنجی مقدار تغذیه ۰۰۰۳۲۱/۰ متر در روز بدست آمد که این مقدار ۹۸/۱ برابر مقدار تغذیه ورودی برای مدل می­باشد. مقدار هدایت هیدرولیکی افقی لایه­های ماسه، سلیت و ماسه، شن نیز به ترتیب ۵۷/۲۸ و ۴/۴۰ متر در روز بدست آمد. نتایج بررسی نوسانات دبی رودخانه و تراز آب چاه­های منطقه نشان می­دهد که تغییرات تراز آب­های زیرزمینی بر دبی رودخانه زاینده رود تاثیرگذار می­باشند. پیش بینی تراز سطح آب زیرزمینی در ۱۵ سال آینده نشان می­دهد که سطح آب­های زیرزمینی در منطقه بشدت کاهش می­یابد.

کلیدواژه ها:

جریان آب های زیرزمینی ، MODFLOW ، GMS ، شرایط پایدار و ناپایدار ، دبی رودخانه زاینده رود