واکاوی سازوکارهای دفاعی درداستان «عیناک قدری» اثر غاده السمان

غاغاده السمان نویسنده نام آشنای سوری الاصل که در بیشتر آثار خویش به موضوع زن وحقوق وی می پردازد و عیناک قدری نخسین داستان در مجموعه ای باهمین نام، که از نادیده شدن حقوق زنان در جامعه سخن می گوید و همین امر ضرورت بررسی نگاه نویسندگان زن عرب زبان را از منظرهای مختلف می طلبد و نقد روان شناختی یکی از حوزه های جدید نقد ادبی به شمار می رود که ناقد در آن با تکیه بر اصول و مبانی روان شناسی، محرک ها و هیجانات روحی و عوامل موثر بر آفرینش یک اثر ادبی را مورد بررسی قرار می دهد نظر به اینکه روان انسان به طور ناآگاهانه یا آگاهانه از ابزارهای مختلفی برای کنترل اضطراب و رسیدن به آرامش استفاده می کند که به آنها ساز و کارهای دفاعی می گویند. هدف از این پژوهش،بررسی جلوه های مکانیسم دفاعی نظریه فروید در داستان عیناک قدری است تا با واکاوی کشکمش های درونی، ذهنی و رفتاری شخصیت اصلی، ژرف ساختی عمیق از مشکلات دنیای زنان ارائه گردد. در این جستار با شیوه توصیف و تحلیل و با رویکرد متن محور و بر بنیان نظریه مکانیسم دفاعی فروید، این داستان مورد بررسی قرار گرفته است. دستاوردهای پژوهش نشان می دهد غاده السمان با شخصیت پردازی قوی در داستان عیناک قدری موفق شده چگونگی به کارگیری این سازوکارها را توسط طلعت به عنوان شخصیت اصلی با کاربست شیوه های نوین ارائه داستان که بر پایه توصیف شخصیت و حالات ذهنی او ترسیم نماید. شخصیت اصلی داستان در رویارویی با واقعیت جامعه مردسالارانه، جهت کاهش اضطراب های درونی خود از مکانیسم های دفاعی استفاده می کند و سازوکار سرکوب و انکار پررنگ ترین مکانیسم در این داستان است که شخصیت اصلی در راستای کسب فرامن به آن روی آورده است.

کلیدواژه ها:

نقد روانشناسی ، سازوکارهای دفاعی ، فروید ، غاده السمان ، ، عیناک قدری.