ارزیابی مالی طرح های مرتع داری تلفیقی با رویکرد کشت گیاهان دارویی مطالعه موردی: مرتع اسپی دره شمالی شهرستان سلماس

مراتع به عنوان یکی از ارکان اساسی منابع طبیعی تجدید شونده و محیط زیست نقشی اساسی در حفظ خاک، تنظیم چرخه در طبیعت، تامین بخش قابل توجهی از علوفه مورد نیاز احشام اهلی و حفظ تعادل زندگی بشر ایفا میکنند. لیکن علیرغم اهمیت نقش حیاتی این منابع خدادادی، به علت بهره برداری بیرویه و غیر اصولی از آنها در کشور، این امکانات طبیعی به میزان قابل توجهی تخریب شده اند. طی چند سال اخیر دولت کوشیده است با سرمایه گذاری در امر اصلاح و احیای مراتع از روند رو به تخریب آنها جلوگیری کند. از جمله سیاست های اتخاذ شده دولت در جهت اصلاح و احیاء مراتع، واگذاری مالکیت آنها در قالب طرح های مرتعداری به بهره برداران (روستائیان و عشایر) مراتع و افزایش کارایی اقتصادی در بهره برداری از این منبع طبیعی است. ارزیابی صحیح از سودآوری طرح های مرتعداری تلفیقی سبب افزایش کارایی اقتصادی و جلوگیری از هدر رفت سرمایه های ملی می شود. لذا در این مطالعه طرح مرتعداری تلفیقی ییلاق اسپیدره شمالی واقع در شهرستان سلماس مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور کلیه هزینه ها و درآمدهای حاصل از اجرای طرح در طول برنامه ۶ ساله با استفاده از فهرست بهای منابع طبیعی و آبخیزداری سال ۱۴۰۰ و با اعمال افزایش نرخ تورم در هر سال محاسبه گردید. برای بررسی توجیه اقتصادی طرح از روش NPV (ارزش خالص زمان حال) و شاخص BCR (نسبت منفعت به هزینه) استفاده شد. نتایج نشان داد که معیار ارزش خالص زمان حال (NPV) در نرخ های متفاوت طرح دارای ارزش خالص مثبت میباشد. همچنین معیار نسبت منفعت به هزینه (BCR) نیز در نرخ های تنزیل متفاوت بزرگتر از یک میباشد. به طور کلی درآمد حاصل از اجرای طرح ۱۸۹،۸۲۷،۰۰۱،۳ ریال و هزینه های طرح ۵۹۶،۶۱۸،۵۳۷ ریال و سود حاصل از اجرای طرح در طول ۶ سال ۵۹۳،۲۰۸،۴۶۴،۲ میباشد، لذا طرح کاملا اقتصادی است.

کلیدواژه ها:

مرتع ، ارزیابی ، توجیه اقتصادی ، تلفیقی ، استان آذربایجان غربی.