تحلیلی بر نگرش حفاظت از جنگل ها از دیدگاه جنگل نشینان مطالعه ای در منطقە زرین گل استان گلستان

یکی از پیش شرط های تضمین پایداری بهره مندی و دستیابی به مدیریت پایدار جنگل ها، حفاظت از این منابع است. کشورهایی که رویکرد جنگلداری پایدار را اتخاذ کرده اند به ویژه به حفاظت از جنگل توجه ویژه ای دارند. در این زمینه، حفاظت از جنگل به عنوان یکی از اهداف جنگلداری ملی در ایران شناخته شده است. با این وجود مدیریت دولتی به دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی فاقد کارایی لازم برای حفاظت از منابع جنگلی است. لذا دیدگاه ها و افکار جوامع محلی به ویژه جنگل نشینان نسبت به حفاظت در مسیر مدیریت عرصه های جنگلی ضرورت پیدا میکند. در همین راستا تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل نگرش حفاظت از جنگل از دیدگاه جنگل نشینان در منطقه زرینگل استان گلستان پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه را ۴۸۵ خانوار از شش روستا تشکیل داده اند که ۲۱۵ نفر از آنها بر اساس جدول کرجسی مورگان به عنوان حجم نمونه به روش طبقه ای تصادفی انتخاب شدند. پرسشنامه به عنوان ابزار سنجش و ارزیابی بوده که روایی صوری و محتوایی آن با توجه به نظرات کارشناسان و همچنین میزان قابلیت اعتماد پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. نتایج نشان داد که جوامع محلی نگرش مثبتی به حفاظت از جنگل های منطقه مورد مطالعه داشتند اما معتقدند که مشکلات و چالش های موجود در روستا منجر به تغییر نگرش حفاظتی آنها در جنگل میشود. یافته ها حاکی از آن بود که نگرش اقتصادی جوامع محلی در جهت تامین معیشتشان از اولویت های اصلی دیدگاه حفاظت آنها از جنگل میباشد. با توجه به نتایج به دست از تحقیق تقویت سرمایه اجتماعی و اعتمادسازی و همچنین ایجاد زمینه های شغلی همراه با آموزش و افزایش آگاهی جوامع محلی میتواند نقش مهمی در ثبات نگرش مثبت جوامع محلی در حفاظت از جنگل داشته باشد.

کلیدواژه ها:

حفاظت پایدار جنگل ، جنگلنشین ، سرمایه اجتماعی ، اعتمادسازی.