تحلیل آماری- همدیدی پدیده تگرگ در استان زنجان

تگرگ یکی از بلایای جوی خطرناک می باشد که غالبا همراه با طوفان های تندری بوده و از ناپایداری جوکژفشاری در مقیاس همدیدی ناشی می شود. به منظور تحلیل آماری و همدیدی پدیده تگرگ در استانزنجان، داده های مربوط به ۵ ایستگاه هواشناسی استان، در بازه زمانی ۱۹ ساله (۲۰۰۱ - ۲۰۱۹) استخراجگردید. هم چنین برای بررسی نقشه های تراز های بالای جو، داده های مربوط به ارتفاع ژئوپتانسیل، امگا، نمویژه و سمت و سرعت باد برای تراز های ۸۵۰ ، ۷۰۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال و فشار سطح زمین از سایت* NCEP/NCAR اخذ گردید. نتایج آماری نشان داد که بیشترین رخداد این پدیده در فصل بهار و در ماه هایمی و آوریل می باشد . بیشترین رخداد تگرگ در منطقه، با مناطق مرتفع و پرباران منطبق بوده است. بیشترینایستگاه درگیر با این پدیده طی دوره مطالعاتی، ایستگاه خدابنده بود که نسبت به بقیه مرتفع تر است. بابررسی نقشه های همدیدی به سه الگوی غالب رسیده شد. الگوی اول، وجود کم فشار بریده در غرب کشورو زبانه های آن بر روی منطقه مورد مطالعه در تمامی تراز ها نشان از شرایط بارش را دارد. الگوی دومقرارگیری بلاکینگ امگا در غرب اروپا که یال شرقی این بندالی از روی ترکیه به عرض های پایین کشیدهشده و هوای سرد عرض های بالا را همراه با رطوبت دریای مدیترانه و سیاه به منطقه فرارفت می کند.در اینالگو کم فشار سطحی در استان و شرایط پرفشار در شمال دریای خزر حاکم بوده است. نهایتا در الگوی سومنیز به دلیل بلاکینگ از نوع رکس در منطقه بود. با توجه به آرایش الگوهای فشاری در تراز های مختلف،منطقه مورد مطالعه در جلوی ناوه ی این بندال قرارداشت و به دلیل چرخندگی مثبت و شرایط مناسبصعودی هوا شرایط برای ریزش تگرگ فراهم بوده است. منابع رطوبتی تامین کننده دراین الگوها دریایمدیترانه،سرخ و و در تراز های پایی ن علاوه بر دریاهای مذکور دریای خزر نیز می باشد.

کلیدواژه ها:

الگوهای همدیدی ، بلاکینگ امگا ، بلاکینگ رکس ، کم فشار بریده ، استان زنجان ، مخاطره تگرگ