کاربرد نمادین خرقه و بازتاب آن در دیوان غزلیات شمس تبریزی

خرقه یکی از شعائر صوفیه است. متصوفه لباسی را خرقه می­دانند که پیر طریقت بر تن مریدی که تحت ولایت او در­آمده باشد می­پوشاند. خرقه وخرقه دادن پیر به مرید در تمام سلسله­های صوفیه به­عنوان نماد انتقال آموزه­ها ومیراث معنوی و در­واقع اجازه تشرف مرید به تصوف است.نماد­پردازی عرفانی در شعر فارسی با حکیم سنایی غزنوی آغاز شد. هرچند پیش از سنایی کاربرد تصاویر نمادین در اشعار شاعران عارف امری رایج بود اما به­دلیل نداشتن بسامد، ارزش سبک شناختی نداشت. در این پژوهش روش تحقیق، اسنادی و کتابخانه­ای است و تحلیل متن از طریق شواهد به­دست آمده است. در این روش پس از مطالعه دیوان شمس و یادداشت­برداری، مطالب دسته­بندی و سپس بررسی و تحلیل و عناصر رمزی تبیین شده است. ضرورت انجام این تحقیق صورت نگرفتن پژوهشی در راستای نمادهای خرقه در دیوان غزلیات شمس است. این پژوهش به تحلیل و بررسی اجزا و رمزهای خرقه پرداخته ­است. هدف آن بررسی بازتاب نگاه مولانا به خرقه و تحلیل نمادهای آن در دیوان شمس است. این پژوهش مشخص کرده است که نگاه مولانا به خرقه عمدتا نگرشی منفی است. او از یک­سو خرقه را نماد جسم، قالب و وجود نفسانی و مظاهر آن می­داند و از سویی دیگر نماد زهد ریایی و تزویر و سالوس.

کلیدواژه ها:

cloak ، Rumi ، symbol ، annihilation ، virtual self ، asceticism. ، خرقه ، مولوی ، نماد ، فنا ، من مجازی ، زهد ریایی.