دانش کشاورزی در آندلس بر مبنای کتاب الفلاحه الاندلسیه ابن عوام

یکی از سرمایههای علمی تمدن اسلامی که باعث تحول اشکار در تمدن جهانی شد، اثار تولید شده در علم کشاورذی است که ثمرات ان به جای این که در جوامع اسلامی ظاهر شود نصیب اروپا شد. تفکر و پژوهش در ماده طبیعت با تولید کتاب هایی با عناوین نبات و فلاحه از دهه های پایانی قرن نخست هجری در شرق شروع شد و باابن البعوام در غرب جهان اسلام به نهایت شکوفایی خود رسید، ابن عوام کتابی در علوم خاک و کشاورزی و آبیاری با روش علمی و براساس استقراء و تجربه و مشاهده روزمره نوشت که به نوشته محققان داخلی و شرق شناسان زمینه نظری انقلاب سبز در اسپانیا و فرانسه شد و نتایج ملموس در توسعه پایدار کشاورزی در اروپا در دوره مدرن از قرن هیجدهم به بعد شد. که سرانجام در سال ۱۸۶۰ میلادی توسط کلمنت موت در فرانسه ترجمه شد. این ترجمه بزرگترین دارایی معنوی تمدن اروپایی بودکه اثار آن خیلی زود در شکوه مادی تمدن مدرن اروپا یی ظاهر شد.پژوهش توچه به جایگاه کالبدی ادبیات اندلسی درعلم کشاورزی در تمدن انسانی با توصیف و تحلیل و تطبیق این علوم برمبنای اثر ابن العوام با اشاره به سایر اثار تمدن اسلامی در این زمینه بویژه علم ابیاری است پژوهش تحریر و تدوین جدید تاریخ کشاورزی و آبیاری جوامع اندلسی از دولت امویان تا دولت موحدین است که در ادوار مختلف تمدن اسلامی در اندلس در کتب تاریخ تحلیلی اندلس (۱۳۸۹) و مقاله سهم جوامع اسلامی در مدیریت آب (۱۳۹۰) که در کنفرانس بین المللی یزد (مدیریت سنتی اب) ارایه شد، بررسی شده است. از مباحث ابن عوام بیماری گیاهان مثمر و سبزیجات وارایه راه معالجه است. بادام و گردو فندق سیب گلابی هلو و پرتغال لیمو نرنج انواع سبزیجات از جهت الودگی به بیماری ها و داروهای عمومی معالجه ان ها با افت کش های طبیعی مانند خون خاکستر بخور کبریت را ذکر کرده است نواوری او راه تغییر رنگ واندازه و حذف هسته میوه ها به دلخواه زرد لاجوردی و. . .

کلیدواژه ها:

اندلس ، علم ، تمدن ، آبیاری قطره ای ، ابن عوام ، الفلاحه افات گیاهی