بررسی و تبیین قتل های ناموسی و عوام گراشدن سیاست کیفری از نگاه حقوقی و جامعه شناختی

جنایت های ناموسی یک هنجار اجتماعی است که با وجود دگرگونی های گوناگون و عمیق در ابعاد حیات اجتماعی جوامع امروزیهنوز پابرجا مانده است. امروزه با توجه به سیاست کیفری در قبال قتل های ناموسی به آنها رسیدگی می شود. اما همانطور کهمیدانید سیاست جنایی عوام گرا به طور احساسی و مقطعی به فشارهای ناشی از یک واقعه مجرمانه یا نهادهای سیاسی-حزبیخاص حاکم پاسخ می دهد. از این رو این پژوهش تعریف گردید که هدف آن بررسی اثر همزمان ساختارهای اجتماعی و فرآیندهاییادگیری بر نگرش به قتلهای ناموسی و همچنین توصیف و تحلیل مطالعات در راستای مبانی و پیامدهای مهمترین مفاهیم نظامکیفری ظهور یافته است. این پژوهش به صورت مقطعی و با استفاده از روش پیمایش انجام شده است. جامعه آماری پژوهش،تعدادی از مردان و زنان بالای ۱۸ سال شهر تهران بوده اند که ۱۷۳ نفر از آنان به منزله نمونه تحقیق انتخاب شدند. با ابزارپرسشنامه، داده های لازم گردآوری شد. چارچوب نظری تحقیق، نظریه ساختار اجتماعی یادگیری اجتماعی رونالد ایکرز بودهاست. نتایج توصیفی تحقیق نشان میدهد که یکپنجم از پاسخگویان، نگرش مثبتی به قتلهای ناموسی داشته اند (۲۷.۶ درصدمردان و ۳,۵ درصد زنان)، درحالیکه نگرش ۲ / ۳۸ درصد (۱,۲۸ درصد مردان و ۶,۵۵ درصد زنان) منفی بوده است. نتایج آزمونتحلیل رگرسیون نیز حاکی از آن است که متغیر یادگیری اجتماعی، قویترین و مهمترین پیش بینی کننده مستقیم نگرش مثبت بهقتل ناموسی است. از میان عوامل ساختاری، متغیرهای احساس نابرابری جنسیتی، پذیرش باورهای مردسالارانه، و پایبندی بهباورهای دینی سنتی، بهترتیب، مهمترین متغیرهای پیش بینی کننده نگرش مثبت به قتل ناموسی بوده اند. اثرگذاری متغیرهایساختار اجتماعی بر نگرش به قتل ناموسی، با میانجیگری متغیرهای یادگیری اجتماعی انجام می گیرد. همچنین مشخص شد کهدلایل عوام گرایی کیفری در سیاست جنایی میتوانند پیامدهای ی همچون قانونگذاری احساسی، ضمانت های اجرایی کیفرینامناسب ، نادیده گرفتن اصول اولیه کیفردهی، شتاب در رسیدگی به منظور تسکین افکار عمومی به قیمت تضییع حقوق ایجاد کند.

کلیدواژه ها:

نگرش به قتل ناموسی ، ساختارهای اجتماعی ، مسائل حقوقی ، تهران ، سیاست جنایی عوام گرا