منگریزی، در مثنوی معنوی

در این پژوهش، برای تبیین عقاید عرفانی، دینی، و حکیمانه مولانا با تاکید بر مثنوی معنوی وی، ابتدا مطالبی را تعریف می شود، مفهوم منیت و من گریزی در اشعار مولوی و ضمن ارائه تصویری از جلوه های منگریزی، در مثنوی بلند از تحلیل و بررسی، آن صحبت به میان می آید تا این گفتار دریچه ای، برای ورود به عالم معنا باشد. مثنوی معنوی شریف مولانا را برخی از حکمای مسلمان، تفسیر منظوم قرآن کریم دانسته اند؛ چون قرآن ظاهر و باطنی دارند و منشور بر فروغ انسانی را به بهترین شکل در طیف های متفاوت به نمایش می گذارد و مخاطبان خاص و عام را شیفته اندیشه اش می کند. از دیدگاه مولانا انسان اگر بتواند وجودش را از تعلقات خالی کند به مرتبه ای می رسد که فرشتگان غبطه می خورند (زرین کوب، ۱۳۵۷ : ۶۴ ). بی شک نیل به این هدف به راحتی ممکن نیست بلکه مستلزم صبر و رسیدن به بلای عشق الهی و محو در خدا و فنا فی اله شدن و به عدم رسیدن و ترک کردن مرارت های عشق با گریز از عدم واقعی و بلای آن و منیت گریزی شهرت بی مانند مولوی به عنوان چهره ای درخشان بدان سبب است که وی گذشته از وقوف کامل به علوم و فنون گوناگون، عارفی دل آگاه و دردشناس، پرشور و بی پروا و اندیشه وری است پویا که آدمیان را از طریق خوارشمردن پدیده های عینی و ذهنی این جهان، همچون علوم ظاهری، لذایذ زودگذر جسمانی، مقامات و تعلقات دنیوی، تعصبات نژادی، دینی و ملی، دوری از منیت و غرور، توجه به من واقعی، به جستجوی کمال و آرام و قرار فرا می خواند. آنچه مولانا می خواهد تجلی خلق و خوی انسانی در وجود آدمی است که با تزکیه درون معرفت حق و خدمت به خلق و عشق و محبت ایثار و شوق به زندگی و ترک صفات ناستوده به حاصل می آید. به قول هم او از من گریز تا تو هم در بلا نیفتی، بگزین ره سلامت، ترک ده بلا کن ....

کلیدواژه ها:

من ، منیت ، منگریزی ، مثنوی ، مولانا ، عرفان ، من حقیقی ، من غیرحقیقی (مجازی)