علل اعتیاد به مواد مخدر در نوجوانان

نوجوانی دوره گذر از کودکی به بزرگسالی است. این دوره با تغییرات چشمگیر جسمی شناختی هیجانی و اجتماعی همراه است. دوره نوجوانی دوره بحران جسمی و روانی بسیار عمیقی در فرد ایجاد می کند که باعث می شود نظم جسمانی وروانی نوجوان به هم بخورد. نوجوانی دوره تحولی حساسی است که با تغییرات مختلف زیستی- عصب شناختی و روانشناختی مشخص می شود. این تغییرات به ویژه در مغز، نوجوانان را مستعد انجام رفتار ها و تصمیم گیری های پر خطر از جمله مصرف مواد می کند. بر اساس تعریف سازمان ملل متحد در سال ۱۹۵۰ میلادی اعتیاد، مسمومیت حاد یا مزمنی که به علت استعمال مداوم یک دارو، اعم از طبیعی یا صنعتی، ایجاد می شود و به حال شخص و اجتماع زیان بخش است. به عبارت دیگر، اعتیاد عبارت است از وابستگی به موادی که مصرف مکرر آن با کمیت مشخص و در زمان های معین، از نظر مصرف کننده، ضروری است و ویژگی هایمختلفی دارد، از جمله: ایجاد وابستگی جسمی،ایجاد وابستگی روانی، بالا رفتن آستانه تحمل نسبت به مواد مصرفی و بالا رفتن تدریجی دوز مصرفی، بیقراری برای تهیه ماده مورد نیاز به هر شکل و از هر طریق ممکن، تاثیر مخرب ماده مصرفی بر مصرف کننده، خانواده و جامعه. بنابراین معتاد کسی است که از راه های گوناگون نظیر خوردن، دود کردن، تزریق یا استنشاق، یک یا چند ماده مخدر را به صورت مداوم مصرف می کند و درصورت قطع آن، با مسائل جسمانی، رفتاری یا هر دو مواجه می شود. از علل اعتیاد می توان به عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی، جغرافیایی، سیاسی وعاطفی اشاره کرد. درعوامل فردی دارایی های تحولی که به معنای مجموعه ای از تجارب و فرصت های رشد تعریف شده نقش مهمی در ابتلاء به اعتیاد دارد. اعتیاد یک یا چند نفر از اعضای خانواده، زمینه ساز اعتیاد دیگر اعضا می شود. والدین معتاد، غالبا فرزندان معتاد دارند، زیرا اوالا، الگوی نامناسبی برای فرزندان خود می باشند و ثانیا، فرصت لازم را برای تربیت آنان ندارند. عوامل اجتماعی مانند: محیط مدرسه، دوستان ناباب، تفریحات ناسالم، بیکاری، عدم مقبولیت اجتماعی، فقر مالی و فرهنگی، رشد جمعیت، مهاجرت های بی رویه و...، در شکل گیری اعتیاد، نقش بنیادی دارند. بر همین اساس است که دانشمندان برای جلوگیری از اعتیاد کودکان و نوجوانان، سالم سازی محیط مدرسه و پیشگیری از معاشرت با دوستان ناباب را مطرح کرده اند. افزایش جمعیت و بیکاری، از دیگر عوامل اعتیاد است. افزون بر آن، در کشورهای عقب مانده، امکانات تفریحی و رفاهی کافی فراهم نیست و همین موارد نقش تعیین کننده ای در گرایش جوانان به اعتیاد ایفا می کنند. جوانان هر جامعه ای در صحنه های فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی آن جامعه نقش اساسی دارند، استعمارگران سعی می کنند خلاقیت، شادابی و بالندگی را از آنان بگیرند، از این رو با بهره گیری از سیاست های راهبردی نظیر: تهاجم فرهنگی و توزیع مواد مخدر می کوشند نقش جوانان را در جامعه کم رنگ کنند و از این طریق به اهداف شوم خود دست یازند. اعتیاد بعد انسانیت را از انسان می گیرد و او را در حد حیوان پایین می کشد. اعتیاد با اثر منفی بربدن موجب نابودی تدریجی جسم می شود. تاثیرات منفی اعتیادبرنوجوانان که درحال رشدهستندبسیار شدیدترومخرب ترخواهدبود. درمیان عوامل مقابله با اعتیاد نقش آموزش وپرورش بسیار چشمگیر خواهد بود چراکه با آموزش مهارت های زندگی به نوجوانان می تواند جلو این معضل بزرگ رابگیرد.مدرسه می تواند با ایجادبرنامه های ورزشی، راهنمایی ومشاوره ومحیط دوستانه با نوجوان ارتباط برقرار کرده تا بتوانداختلال هایی که منجر به اعتیاد می شود را کنترل وازبین ببرد.

کلیدواژه ها:

اعتیاد ، مواد مخدر ، نوجوانان ، راه های مقابله