تحلیل نظری جایگاه مرد و زن درآیه شریفه «الرجال قرامون علی .... النساء»

آیه شریفه «الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم فالصالحات قانتات حافظات للغیب بما حفظ الله و اللاتی تخافون نشوزهن فعظوهن و اهجروهن فی المضاجع و اضربوهن فان اطعنکم فلا تبغوا علیهن سبیلا ان الله کان علی کبیرا» (نساء: ۳۴) همواره محل بحث ونظر بین مفسرین، فقهاء وحقوق دانان - به جهت کارکردها و منافع فردی و اجتماعی آن و نتیجه آن در احکام قضایی و بررسی و مناقشه درمصادیق برتری مردان نسبت به زنان ودفاع زنان از جایگاه خود - بوده وهست و با این حال، همه آنها در اینکه آیه شریفه برتری مردان بر زنان در بعضی شئون را دلالت دارد، پذیرفته اند. درعین حال برخلاف تلقی عموم که آیه شریفه تنها تعلیلی خاص می باشد و ناظر به برتری زوج بر زوجه درتدبیر امور خانواده است، این مقاله در پی آن ا ست که ولایت مرد بر زن در امر حکومت و قضاوت را به سه تقریب: الف) عموم تعلیل ب) تنقیح ملاک و ج) فحوی و نیز بیان مفسران قرآن اثبات کند و بیان دارد ولایت زوج بر زوجه تنها شانی از شئون آیه است و نه همه آن، در ادامه نیز به چند اشکال در زمینه دلالت آیه شریفه پاسخ داده می شود.

کلیدواژه ها:

برتری ، زن ، قضاوت ، قوامون ، مرد