مقایسه تطبیقی و تحلیل سه ظرف سیمین منسوب به دوره هخامنشی موجود در موزه هگمتانه

فلزکاری بهعنوان یکی از کهن ترین صنایع در فرهنگ و تمدن ایران، از جمله شاخه های مهم هنری است که در دوره هخامنشی رو به توسعه و پیشرفت نهاد و هنرمندان چیرهدست تمامی ذوق و دانش خود را، بهمنظور هر چه بهتر خلق نمودن شاهکارهای فلزگری، در قالب اشیاء فلزی پیاده نمودند. از این رو، این نوشتار بر آن است تا با بررسی و تحلیل سه کاسه سیمین (از مجموعه ظروف منسوب به دوره هخامنشی) موزه هگمتانه به این پرسشها پاسخ دهد که: کاربرد این ظروف چه بوده است؟ آیا نمونه ظروف سیمین مورد مطالعه بر مبنای گونهشناسی، فنون ساخت و آرایههای تزیینی با سایر نمونههای مشابه مکشوفه از کاوشهای علمی هخامنشی مطابقت دارند؟ با توجه به توقیفی بودن آثار مورد مطالعه و فقدان هر گونه مدارک تاریخی، در این پژوهش به روش تطبیقی و توصیفی- تحلیلی و به شیوهی کتابخانهای ضمن پاسخگویی به پرسشهای مذکور، نسبت به مقایسه تطبیقی این ظروف با نمونههای مشابه به منظور گاهنگاری نسبی آنها اقدام شد. نتایج بیانگر کاربردی بودن ظروف و نوعی یکدستی و وحدت نقوش بود. شکل و تزیینات این ظروف تاثیر فرهنگ های اقوام پیشین فلات ایران و سرزمین های همجوار به ویژه ماد، لرستان (ایلام نو) و آشور را نشان میدهد. مطالعات تطبیقی (شکل، فن ساخت و نقشمایه) نیز شباهت آنها را با نمونههای سیمین هخامنشی مکشوفه از کاوشهای علمی تایید کرد. همچنین بر اساس مطالعه تطبیقی، گاهنگاری ظروف موزه هگمتانه منسوب به عصر هخامنشی و احتمالا به قرن چهارم و پنجم ق.م (کاسه کمعمق) و قرن پنجم ق.م (دو کاسه عمیق) است.

کلیدواژه ها:

ظروف سیمین ، موزه هگمتانه ، دوره هخامنشی