واکاوی تاریخی حجاب به عنوان یکی از شاخص های سبک زندگی اسلامی؛ مطالعه موردی

در یک صد سال اخیر، نقدها و پرسش هایی درباره مسائل مختلف دینی مطرح شده، که بسیاری از آن ها در دوران های پیشین سابقه نداشته است. ازجمله این پرسش ها و نقدها، برخی نیز درباره مسئله حجاب اسلامی است. یکی از جدیدترین و مفصل ترین آثار دراین باره، کتابی است با عنوان حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص)، که توسط امیر ترکاشوند و در سال ۱۳۸۹ش تالیف شده است. مولف در این اثر، اهمیت حجاب و پوشش را ناشی از ذهنیت ما مسلمانان در مورد میزان پوشیدگی مومنان صدر اسلام و پوشش حداکثری آنان می داند و با استناد به گزارش های تاریخی و ترسیم اوضاع ماقبل بعثت پیامبر (ص) و دلالت آیات قرآن و بهره گیری از احادیث ائمه (ع) و دلالت معنایی واژه ها و قوامیس لغت، سعی در اثبات حداقلی بودن حجاب و پوشش در ماقبل بعثت و عصر بعثت پیامبر (ص) می نماید. در مطالعه کنونی بنا داریم با تاکید بر ضرورت توجه به ابعاد تاریخی مسئله حجاب، نظریه پیش گفته ترکاشوند را نقد و بررسی کنیم. بدین منظور خواهیم کوشید دریابیم اولا، ارکان نظریه امیر ترکاشوند درباره حجاب مسلمانان در صدر اسلام چیست؛ ثانیا، مهم ترین مستندات وی برای اثبات این دیدگاه کدام است؛ و ثالثا، مهم ترین نقاط قوت و ضعف مطالعه وی کدام هاست. بدین منظور، نخست با مروری بر اثر مفصل وی، خواهیم کوشیدن مهم ترین ادله و شواهد وی را با یک دسته بندی منسجم بازشناسانیم و آن گاه با مروری بر شواهد و ادله وی، و همچنین سایر شواهد تاریخی موجود، میزان توفیق او را در بازشناسی فرهنگ حجاب در صدر اسلام، بسنجیم.

کلیدواژه ها:

امیر ترکاشوند ، حجاب شرعی در عصر پیامبر (ص) ، فرهنگ پوشش ، تاریخ حجاب