بررسی تکنیکهای طنز در رمان »آبنبات هل دار« مهرداد صدقی

اگر نیم گاهی به تاریخ ادبی ایران بیندازیم متوجه خواهیم شد که بهره گیری از طنز و بکار بستن تکنیک های طنز، از گذشته های دور وجود داشته و در جای جای تاریخ این امر به چشم می خورد. به صراحت می توان گفت داستان نویسان بیشترین استفاده را از این مقوله داشته و همچنین از برجسته ترین و به یاد ماندنی ترین اتفاقاتی که در عرصه ادبیات و زبان فارسی رخ داده است ورود طنز به حیطه دفاع مقدس و زیر شاخه های گوناگون آن می باشد. یکی از مشهورترین و نامی ترین نویسندگان این نوع از ادبیات داستانی ، مهرداد صدقی نویسنده جوانی است که تاکنون هشت کتاب طنز را در کارنامه خود به ثبت رسانده است و ما قصد داریم در این مقاله یکی از این هشت اثر (آبنبات هل دار) را از منظر شگردهای طنز نویسی تحت بررسی قرار دهیم . در این راستا نخست به شناخت و دسته بندی همه تکنیک های طنزآفرینی می پردازیم و سپس این تکنیک ها را در اثر »آبنبات هل دار« تحت مقایسه و بررسی قرار می دهیم . یافته های این پژوهش حاکی از آن می باشد که در این رمان همه تکنیک های طنز آفرینی را مورد استفاده قرار داده است و در تقسیم بندی تکنیک ها، رویکرد اثر بیشتر به سمت شگردهای دسته دوم یعنی تکنیک های مبتنی بر محتوای زبان متمایل گردیده است و فراوانی آن شگردها در این زمینه بیشتر بوده است و به صورت جزئی تر و دقیقتر میتوان این گونه نتیجه گرفت که شگردهای شخصیت محور از زیر شاخص های تکنیک های مبتنی بر محتوای،زبان خیلی قویتر و با قدرت بیشتر در زمان پدیدار گشته اند. قهرمان کتاب آبنبات پسته ای، همان محسن کتاب آبنبات هل دار می باشد ولی با این تفاوت که کمی بزرگتر و با تجربه تر شده؛ البته با اینکه بزرگتر شده اما عاقل تر نشده! آبنبات پسته ای با زبانی طنزآمیز روایتگر قصه های شیرین روزهای نوجوانی محسن است . در خلال بیان روند داستان آب نبات پسته ای برخی از رویدادهای مهم تاریخی بین سالهای ۷۰ تا ۷۲ روایت می شود و تاثیر این رویدادها بر زندگی خانواده محسن و همسایگان آنها که همگی ساکن کوچه سیدی شهر بجنورد هستند مشاهده می شود؛ از حمله صدام به کویت گرفته تا تخریب دیوار برلین و تجزیه شوروی و المپیک بارسلون و انتخابات مجلس چهارم و ....

کلیدواژه ها:

طنز ، تکنیک ادبیات ، پایداری ، رمان و آبنبات هل دار.