نگاهی به اسطوره آفرینش زروان

باورها، اندیشه ها و اخلاق و رسوم هر ملتی در ادبیات آن ملت انعکاس می یابد .به طور قطع بررسی متون ادبی حماسی که جنبه ی اساطیری دارند، می تواند بسیاری از نقطه های تاریک گذشته را روشن نماید. از سوی دیگر بحث دین و اعتقادات از جمله بحث های مهم و چالش برانگیزی است که همواره محققین حوزه تاریخ ، دین و عرفان با آن روبرو بوده و هستند. بررسی اندیشه های زروانیسم به عنوان یکی از آیین های قدیم ایران باستان، در متون حماسی فارسی می تواند فایده های بسیار مهمی در حوزهی ادبیات، تاریخ ، دین و عرفان داشته باشد .زروان، خدای زمان، از آیینهای رایج ایران باستان است که فلسفه و اندیشه های آن در متون فارسی به خصوص متنهای حماسی ، بازتاب گسترده ای یافته است . در این پژوهش با استفاده از تحلیل محتوایی ، ابتدا زروانیسم و فلسفه آن به صورت مختصر، معرفی شده؛سپس با بررسی متن نتیجه حاصل میگردد که چهره زروان در دو قالب زمان و سپهر به صورت گستردهای در این متن بازتاب داشته است . زمان در قالب زمان کرانمند و بیکران شامل شب و روز، سرنوشت و تقدیر و چهره سیاه و گریز ناپذیر مرگ رخ مینماید. سپهر نیز چهره خود را به صورت ستارگان و تاثیر آنان در سرنوشت و بخت آدمی ، طالع بینی ، ستاره شناسی و تقدیر جبرگرایانه ، نمودار ساخته است .

کلیدواژه ها:

زروان ، زمان ، تقدیر ، مرگ ، جبر.