چالشهای نوظهور ژئوپلتیکی روابط ایران و افغانستان (دوره دوم قدرت گیری طالبان)

افغانستان و ایران به دلیل قرار گرفتن در یک بستر جغرافیایی و تمدنی مشترک و درهم تنیدگی مسائل امنیتی همواره دارای رابطه ی راهبردی و تمدنی بوده اند به گونهای که ایران همواره پناهگاه مردم افغانستان در بحران ها و حامی دولت های آن در جهت حفظ یکپارچگی و بازسازی این کشور بوده و تلاش های ستودنی را در میزبانی بخش عظیمی از آوارگان و استقرار دولتهای باثبات در افغانستان داشته است . اما با قدرت گرفتن مجدد طالبان در سال ۲۰۲۱ میلادی و عملکرد ضعیف این گروه ، چالش های ژئوپلتیکی متعدد برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد و به مرور خط اعتماد و همکاری دو کشور در حال تزلزل می باشد . که در صورت ادامه این روند و عدم اقدام جدی برای رفع این چالشها ، دو کشور با مشکلات امنیتی روبه رو خواهند شد. بنابراین این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای درصدد پاسخ به این پرسش است که چالشهای نوظهور ژئوپلیتیکی روابط افغانستان و ایران (بعد از دوره دوم قدرت گیری طالبان) چیست؟ از نتایج به دست آمده می توان چالش های ژئوپلتیکی عمده روابط ایران و افغانستان را در رقابت های ایدئولوژیک، امنیتی شدن مرزها،افزایش تولید مواد مخدر، تشدید بحران پناهندگان و هیدروپولتیک هیرمند برشمرد. یافته های تحقیق نیز نشان می دهد چالش های ژئوپلتیکی اثرات سوئی در روابط دو کشور همسایه داشته و دیپلماسی رسمی و عمومی دو کشور را متاثر می نماید پس لزوم حسن همجواری ایجاب می کند تا دو کشور با تمام توان اقدامات عملی را برای رفع این چالش ها بردارند.

کلیدواژه ها:

افغانستان ، چالشهای ژئوپلیتیکی ، طالبان.