آیا پدیده اقلیمی ۴/۲ هزار سال قبل بر جوامع انسانی فلات ایران تاثیر گذاشتهاست؟ بررسی تغییرات اجتماعی-فرهنگی فلات ایران در پایان هزاره سوم و آغازهزاره دوم پ.م

باستان شناسی علمی میان رشته ای است که با کمک گرفتن از سایر علوم سعی می کند تصویر واقعی تری از زندگی انسان گذشته ارائه کند. دیرین اقلیم شناسی یکی از پرکاربرد ترین رشته های علمی است که با بازسازی شرایط اقلیمی گذشته راه را برای تحلیل بهتر جوامع انسانی و تحولات آنها فراهم می کند. پدیده اقلیمی معروف به ۴۲۰۰ سال پیش که معرف یک دوره دویست تا سیصد ساله خشکسالی شدید و سرد است مهم ترین تغییر اقلیمی دوره هولوسن به شمار می رود. تاثیر این پدیده بر فرهنگ ها و تمدن های غرب آسیا توسط پژوهشگران زیادی مورد بحث قرار گرفته است و برخی سقوط تمدن اکد در بین النهرین، از بین رفتن دوره پادشاهی کهن در مصر و همچنین نابودی تمدن دره سند را ناشی از تاثیر این پدیده می دانند. برخی دیگر معتقدند که تاثیر این پدیده اقلیمی بر فرهنگ های عصر مفرغ قدیم غرب آسیا به صورت مبالغه آمیزی ارزیابی شده است. در این مقاله بر اساس شواهد باستان شناسی به بررسی تغییرات فرهنگی اواخر هزاره سوم پ.م در سراسر ایران پرداخته شده است و تاثیر احتمالی پدیده ۴۲۰۰ بر آن فرهنگ ها یا تمدن ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالعه صورت گرفته نشان می دهد که تاثیر این پدیده بر جوامع گذشته به صورت یکسان نبوده است و از یک منطقه تا منطقه دیگر در فلات ایران متفاوت می باشد.

کلیدواژه ها:

فلات ایران ، پدیده ۴.۲ ka ، تغییرات فرهنگی ، تاب آوری.