ارزیابی تکتونیک فعال حوضه پیراشهری مریانج همدان در مسیر پایداری سرزمینی

تاثیرگذاری تکتونیکی در سطح کره زمین به حدی است که تقریبا تمام پهنه های آن در طی چند هزار سال اخیر از آن متاثر شده اند. یکیاز راه های دسترسی به بعد کمی تکتونیک فعال و نیز شناسایی اثرات آن شاخص های ژئومورفولوژیک هستند که در صورت اتخاذ و به کارگیریچند شاخص مرتبط و با رویکرد سیستمی در جهت شناخت دینامیک حوضه ها و مدیریت محیط ارزشمند هستند. در این پژوهش به بررسیتکتونیک فعال در سطح حوضه پیراشهری مریانج همدان پرداخته شد. در این مسیر حوضه مریانج بر اساس شاخصهای ژئومورفیک موردبررسی قرار گرفت. شاخص های شش گانه مورفومتریک شکل حوضه (Bs)، عدم تقارن آبراهه (FA)، پیچ و خم جبهه کوهستان (smf)، نسبتپهنای کف دره به عمق دره (vf )، گرادیان طولی رودخانه (SL)، و تراکم سطحی آبراهه (P) انتخاب و حوضه بر مبنای این شش شاخص بر اساساستاندارهای مورد تایید هر شاخص و بر مبنای به کارگیری نقشه های توپوگرافی، تصاویر STRM ، Earth Google و نیز بازدیدهای میدانیاندازه گیری و نیز اعتبار سنجی شدند و در نهایت با به کارگیری شاخص Iat ، ارزیابی وضعیت و کلاسه بندی نهایی صورت گرفت.بررسی موردی نشان داد که در کل در سطح حوضه بر اساس شاخص های ژئومورفیک شش گانه، پویایی بالای تکتونیکی وجود ندارد وفعالیت غالب در سطح متوسط به آرام است. تحلیل آن نیز در ارتباط با سازوکار نئوتکتونیکی غالب در سطح منطقه و نیز عملکرد فرایندهایغالب دینامیک بیرونی است. از دلایل تایید این مساله عدم پراکنش خطواره های گسلی و نیز ایمن بودن از منظر لرزه خیزی است که مصداقتایید کننده این نتیجه نیز است. بررسی موردی نتایج حاصل از شاخص Iat نشان داد که در کل حوضه مریانج در سطح فعالیت بینابینی بهسمت کم قرار دارد. به عنوان نمونه، مقادیر کمی حوضه مریانج ۵۰ / ۲ بر آورد گردید که دال بر موارد بالا است. در کل مجموع شاخص هایژئومورفیک و نیز atI گویای پویایی نسبی تکتونیکی است و میتوان در برنامه ریزی های سرزمینی منطقه مذکور و نیز سایر مناطق از این روشاستفاده نمود.

کلیدواژه ها:

تکتونیک فعال ، شاخص های ژئومورفیک ، شاخص Iat ، حوضه مریانج