بررسی و شناختی بر دیدگاه حقوق خصوصی در مورد مفهوم خسارت بازداشت غیرقانونی و شیوه های جبران آن

حقوق خصوصی (به فرانسوی: Droit privé) یکی از دو شاخه اصلی علم حقوق است. حقوق خصوصی در مقابل حقوق عمومی قرار می گیرد که به روابط میان افراد با ماموران دولت و انتظام سازمان های دولتی می پردازد. حقوق خصوصی در واقع گسترده ترین و دشوارترین رشته حقوق بشمار می رود. که زیر شاخه های زیادی از جمله، حقوق تجارت بین الملل، حقوق اقتصادی، حقوق خانواده، حقوق مالکیت معنوی و… دارد. لغت خسارت به معنی ضربه زذن، زیان مندی، ضرر و زیان آنده است لیکن در معنی اصطلاحی این کلمه به دو مفهوم به کار رفته است: خسارت به معنی زیان وارد شده (۱ضرر)، خسارت به معنی جبران ضرر وارده، علاوه بر خواص (حقوقدانان) که واژه خسارت را به معنی اصطلاحی آن مورد استفاده قرار داده اند، در عرف نیز این کلمه به دو معنی «خسارت زدن» و «خسارت پرداختن» مورد استفاده واقع شده است. خسارت در لغت، به معنی «ضرر» آمده است، فعل آن خسارت کشیدن می باشد که به معنی متحمل خسارت شدن، ضرر بردن و جبرا ضرر کسی را کردن است. دئر حقوق مالی است که باید از طرف کسی که باعث ایراد ضرر مالی به دیگری شده به متضرر داده شود زیان دارد شده را هم خسارت گویند و در اصلاح به معنی زیان یا ضرر وارد آمده است. درعرف نیز مانند حقوقدانان آن را به معنای اصطلاحثی آن به کار می برند. خسارت، سنگ اول و بنای مسئولیت است. قانون صراحتا آن را تعریف ننموده است. ولی در جاهای مختلفی از آن نام برده مانند خسارت دادرسی، خسارت تاخیر تادیه، خسارت حاصله از عدم انجام تعهد و ضرر مادی و معنوی (ماده ۱ قانون مسئولیت مدنی، مصوب مردادماه ۱۳۳۹). یکی از موضوعاتی که در رشته حقوق خصوصی محل بحث است، مفهوم خسارت و شیوه های جبران آن می باشد. در همه نظام های حقوقی آنچه مسلم می باشد. این است که هرگاه ضرر وارد گردد باید جبران شود ضرر نیز ممکن است مادی، معنوی یا جسمانی باشد. یکی از مواردی که جبران خسارت در آن اهمیت بسزایی دارد موضوع «بازداشت غیرقانونی» می باشد. فرآیند کیفری که به منظور اجرای دادگری و تشخیص بزهکار انجام می شود، گاهی به بیراهه می رود و به جای محکوم کردن گناهکار، بی گناهی را مورد حکم کیفری قرار می دهد. در ادامه فرآیند دادرسی، بی گناهی عده ی زیادی از این افراد ثابت گردیده و دادگاه حکم به برائت آنها می دهد. بر کسی پوشیده نیست که بازداشت و حبس افراد نه تنها موجب زیان مالی فرد در بند و خانواده تحت تکلف و سرپرستی او نیز می شود، بلکه موجب تالمات روحی و صدمات معنوی و حیثیتی بسیار نسبت به افراد خانواده اش هم می گردد. وقتی که این بازداشت و حبس من غیر حق باشد. این تالمات و جراحات عاطفی به مراتب بیشتر خواهد بود، در این موقع سوال اساسی که مطرح می شود این است که آیا این افراد می توانند جبران ضرر و زیان های مادی و معنوی خود را از این بازداشت من غیر حق خواستار شوند؟ یا اینکه آیا حقی در این زمینه برای آنها متصور است؟

کلیدواژه ها:

خسارت ، بازداشت ، حقوق ایران ، حقوق انگلستان