ویژگی های فتوسنتزی تریتیکاله در مرحله پرشدن دانه تحت تاثیر کود نیتروژن، کاربرد برگی سیلیکون و تنش آبی

این پژوهش به­منظور بررسی اثرات کاربرد برگی سیلیکون در کاهش سطح تنش آبی در گیاه تریتیکاله طراحی شد. تیمار­ها شامل: دو سطح آبیاری به­عنوان عامل اصلی [۱- آبیاری بدون تنش آبی: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا مرحله رسیدگی فیزیولوژیک و ۲- آبیاری با تنش آبی: آبیاری بر اساس نیاز آبی گیاه تا انتهای مرحله ی گلدهی] بود. عامل­ فرعی اول شامل سه سطح کود نیتروژن به­صورت اوره [صفر، ۱۰۰ و ۱۵۰  کیلو­گرم نیتروژن بر هکتار] و عامل فرعی دوم شامل دو سطح کاربرد برگی سیلیکون [صفر (شاهد) و ۳ میلی مولار] بود. آزمایش به­صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه اجرا شد. نتایج نشان داد که تنش آبی سبب کاهش مقدار فتوسنتز شد. اما، این کاهش در سطوح مختلف کود نیتروژن متفاوت بود و در بالاترین سطح کود نیتروژن بیشترین مقدار (۴۴ و ۵۵ درصد کاهش به­ترتیب در مراحل شیری و خمیری نرم) مشاهده شد. روندی مشابه در عملکرد دانه نیز مشاهده شد. کاربرد برگی سیلیکون به­طور مستقل از کود نیتروژن سبب کاهش اثرات تنش آبی بر فتوسنتز و صفات وابسته به آن (هدایت روزنه­ای و کارایی استفاده از آب لحظه­ای) شد. به­طورکلی، برای دستیابی به بیشینه­ی فتوسنتز و عملکرد دانه، کاربرد ۱۰۰ و ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن بر هکتار به­ترتیب در شرایط تنش آبی و مطلوب رطوبتی پیشنهاد می­شود. همچنین، کاربرد برگی سیلیکون به مقدار ۳ میلی­مولار در اواسط مرحله­ی گلدهی برای کاهش اثرات مخرب تنش شدید آبی پس از گلدهی بر فتوسنتز و سایر صفات وابسته در مناطق جنوبی ایران توصیه می­شود.

کلیدواژه ها:

Photosynthesis ، Stomatal conductance ، Water use efficiency ، فتوسنتز ، کارایی مصرف آب ، هدایت روزنه ای