مقدار و سهم انتقال مجدد مواد پرورده در تولید دانه ارقام گندم در مواجه با خشکی آخر فصل

یکی از منابع مهم تامین کننده مواد پرورده موردنیاز برای پر شدن دانه در شرایط کاهش فتوسنتز جاری، ذخایر ساقه است. هدف از این پژوهش، تعیین توانایی انتقال مجدد ذخایر ساقه ارقام گندم به عنوان عامل تعیین کننده ثبات عملکرد با استفاده از یدید پتاسیم بود. آزمایش در دو سال زراعی ۹۵-۱۳۹۴ و ۹۶-۱۳۹۵ اجرا شد , تیمار حذف و عدم حذف فتوسنتز توسط یدید پتاسیم به عنوان عامل اصلی و ۲۲رقم گندم زراعی به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد در تولید دانه تعیین شد. حذف فتوسنتز جاری سبب کاهش میانگین وزن دانه تک سنبله تا ۴۶ درصد شد. میانگین وزن دانه در سنبله در ارقام شوش، پیشگام، آرتا و زارع در چنین شرایطی تا ۶۵ درصد کاهش داشت و میانگین تعداد دانه در سنبله در دو سال در شرایط شاهد ۳۸ بود، اما کاربرد یدیدپتاسیم سبب کاهش تعداد دانه در سنبله تا ۲۹ شد. نتایج نشان داد که  جلوگیری از فتوسنتز، مقدار مواد پرورده انتقال یافته از ساقه را در ارقام مختلف از سه تا ۴۴ درصد افزایش داد که بیان گر تنوع معنی دار در بین ارقام موردمطالعه بود. طبق نتایج تجزیه کلاستر، ارقام کریم، شبرنگ، هامون، پیشگام و دنا، دارای توانایی انتقال مجدد بالا و همچنین ارقام زارع، چمران و شوش دارای توانایی انتقال مجدد پایین بودند.

کلیدواژه ها:

انتقال مجدد ، حذف فتوسنتز جاری ، خشکاننده های شیمیایی ، خشکی آخر فصل ، ذخایر ساقه