تخمین عدم قطعیت در واسنجی فرآیند بارش– رواناب روزانه با استفاده از تابع تشابه تعمیم یافته در مدل HBV

تعیین دقیق میزان رواناب حاصل از بارش در سطح حوضه های آبریز، به دلیل تاثیر مولفه های مختلف، نظیر رطوبت خاک، تبخیر و تعرق، نفوذ و عدم امکان اندازه گیری دقیق آن ها، توام با خطا است.از این روی شبیه سازی فرآیند بارش– رواناب با عدم قطعیت همراه است. عدم قطعیت در واسنجی مدل ها، ناشی از اطلاعات ورودی، ساختار مدل و پارامترهای به کار رفته می باشد.کمی سازی عدم قطعیت، برای تصمیم گیری در طرح های منابع آب، ضروری است. یکی از روش های محاسبه عدم قطعیت در فرآیند شبیه سازی، استفاده از تئوری بیز به عنوان پایه محاسبات است. در این تحقیق از روش ابتکاری که ترکیبی از تحلیل بیز و شیوه مونت کارلو با در نظر گرفتن معیارهای نکویی برازش است، تحت عنوان تابع تشابه تعمیم یافته در محاسبه عدم قطعیت استفاده گردید. به منظور تشخیص عدم قطعیت پارامترهای مورد استفاده در واسنجی مدل بارش- رواناب HBV از معادله جریان روزانه ورودی به سد شهید رجایی در حوضه آبریز تجن، استفاده گردید. نتایج نشان داد روش مزبور قابلیت تشخیص عدم قطعیت در مدل را دارد. به طوری که شاخص ناش در در بازه ۴/۰ تا ۶۸/۰ به دست آمد. روش مزبور در خصوص شناسایی و معرفی نظریه همپایانی، با استفاده از دسته پارامترهای مختلف در واسنجی مدل، موثر است. به طوریکه با به کارگیری دسته پارامترها، مقدار یکسانی از شاخص نکویی برازش، حاصل می گردد.

کلیدواژه ها:

تحلیل بیز ، مونت کارلو ، هم پایانی ، شبیه سازی ، سد شهید رجایی