مفهوم خرد و دانش در قابوس نامه از نگاه عنصرالمعالی

اهمیت کتاب قابوس نامه از لحاظ زبانی و محتوایی برکسی پوشیده نیست. نگرش عنصرالمعالی به عنوان نویسنده کتاب در حوزه های مختلف در خور توجه است. او حاکمی است که بر ابعاد مختلف زندگی تسلط کامل دارد و معتقد به اصول یک سبک زندگی متعادل است . یکی از مفاهیم کلیدی قابوس نامه مفهوم خرد و دانش است. پس از بررسی های انجام شده بر روی کتاب قابوس نامه به این نتیجه می رسیم که عنصرالمعالی خرد و دانش را در اولویت آموزه های خود قرار داده است. میزان فراوانی واژگان خرد و دانش بر اهمیت این مفاهیم دلالت دارد. عنصرالمعالی بر دو مفهوم خرد و دانش احاطه کامل داشته و با تعریف آن ها و توضیح مفهوم دانش و و برشمردن لایه های پنجگانه دانش نشان می دهد تا چه اندازه عمق دانش را می شناسد و با مراتب دانش و خرد آشنایی دارد و در جملاتی دیگر، بایست ها و نبایست های برخورد با دانایی و نادانی و مصادیق آن را برای فرزند برشمرده و شخصیت شناسی افراد دانا و نادان را با تبحری بی نظیر به قلم تحریر درآورده است. همچنین در کنار خرد و دانش قائل به تجربه، آموختن دانش های مختلف است . وی دانش را اگر با هنر همراه باشد پسندیده می داند و خرد و دانش را مایه برتری انسان و گوهر اصلی وجود می داند. از تاکیدات موکد عنصرالمعالی دانش آموختن پیوسته و احساس نادانی همیشگی در وجود انسان است تا همواره بیشتر بیاموزد و خردمندانه تر زندگی کند. تفکر حاکم بر قابوس نامه، بر اهمیت خردورزی و ارزشمند بودن دانش که از ارکان فرهنگ ایرانی است مهر تایید می زند و خرد و دانش را لازمه یک زندگی خوب و رشد دهنده می داند.

کلیدواژه ها:

خرد ، دانش ، قابوس نامه ، سبک شناسی ، ادبیات تعلیمی